İnşaat Mühendisliği Sanal Gerçeklik Uygulamaları

Günümüzde İnşaat Mühendisliğinde aktif olarak kullanılan Sanal Gerçeklik araçları 50’den fazla olup her geçen gün yenileri eklenmektedir. Gerçek dünya ile sanal simülasyonun üst üste getirilerek oluşturulan simülasyonlar genellikle Artırılmış Gerçeklik teknolojileri olarak da ifade edilmektedir. Sanal Gerçeklik teknolojilerinde modern çözümler üreten Oculus Rift kulaklık, Leap Motion, HTC Vive, Oculus Rift GearVR Daydream, SteamVR ve PlayStation VR türü araçlara günümüzde peş peşe yenileri eklenmektedir. Bu araçların BIM platformlarına entegre çalışmasına yönelik çalışmalar sürmektedir.

İnşaat sektörü her dönem proje tasarım, yönetim ve müşteri arasında bilgi alışverişine ihtiyaç duymuştur. İnşaat sektörlerinde model, maket, proje çıktıları üzerinden gerçekleştirilen geleneksel sunum ve tasarım yöntemleri çağın ihtiyaçlarını karşılamamaktadır. Sanal Gerçeklik teknolojileri, gerek yeni bir ara yüz teknolojisi olması gerekse yapım süreçlerinin farklı evrelerinde fonksiyonelliği ile inşaat sektörüne yeni bir bakış açısı getirmektedir. Sanal Gerçeklik çözümleri ile geliştirilen simülasyonlar mühendislik bilimlerinde son dönemde yaygın olarak kullanımı devam etmektedir. İnşaat Endüstrisinde kullanılan Sanal Gerçeklik sistemlerinin kullanımına yönelik alanlar, çalışmalar sonucunda elde edilen faydalar ve Sanal Gerçeklik sistemlerinin genel olarak üstünlükleri çalışma kapsamında araştırılıp amaca göre değerlendirilmelidir.

Yapı bilgisi modellemesi günümüzde çeşitli şantiye safhalarında saha çalışanlarına, yüklenici ve denetim firmaların ihtiyaçlarına cevap bir platformdur kullanmaktadır. Bir tasarımı görselleştirmek, paydaşların tamamlanmadan önce bir binanın içinde gezmesine izin vermek ya da tasarıma göre yapılan işi doğrulamak için modeller kullanmak olsun, BIM uygulamaları Sanal Gerçeklik teknolojileri desteklenmektedir. Artırılmış Gerçeklik, Karma Gerçeklik teknolojiler ile fiziksel ve dijital bileşenlerin eş zamanlı olarak etkileşimsel yeni araçlara yönelik çalışmalar devam etmektedir. Uluslararası Veri Kurumu (IDC) yürütmüş olduğu araştırmaya göre, BIM tabanlı Artırılmış Gerçeklik ve Sanal Gerçeklik teknolojileriyle geliştirilen araçlar; üretim ve inşaat harcamaları, tasarım ve güvelik benzeri başlıklarda gelecek yıllarda sektörel dinamikleri değiştirmesi öngörülmektedir. Şantiye incelemesinde ve denetiminde BIM platfomrlarında VR teknolojilerinin kullanımı yaygınlaşmıştır.

Şantiye ortamına BIM verilerini izlemek için çok sayıda araç Sanal Gerçeklik çözümleri kapsamında geliştirilmeye devam etmektedir. Mekanik, elektrik, sıhhi tesisat, konstrüksiyon çalışmaları üzerine ağırlıklı olarak Artırılmış Gerçeklik çözümleri üretilmektedir.

Her tasarım aşaması, geri bildirim sağlamak ve yanlışlıkları veya diğer çakışma türlerini kontrol etmek için proje bilgilerini paylaşmaya ve iletmeye hizmet eder. Proje bilgilerinin nasıl sunulacağı, üzerinde çalışılacak proje üzerinde geri bildirim sağlamada mühim etkiler ortaya çıkarmaktadır. İnşaat sektöründe tasarım süreçleri, paydaşların çeşitliliğine göre; çeşitli düzeylerde bilgi ile çeşitli seviyelerde temsil edilir. Görsel Temsiller, tavsiye edilen çözüm alternatifinin anlaşılmasını ve anlamlı bir eleştirinin yapılmasını sağlar. Tasarım incelemelerinde en yaygın yöntem; proje çıktıları üzerinden inceleme ya da bilgisayar destekli 2D tasarım analiz kullanımıdır. Geleneksel olan bu yöntemlerin tasarım hatalarından kaynaklanan çakışma tespitinin olmaması, otonom alternatif modeller üretememesi nedeniyle işlevselliği de zayıflamıştır. 3D tasarım modeller, zaman içinde proje sürecinde daha kolay değişiklik yapılmasını sağlayan fiziksel modellerinin yerine geçmiştir. BIM platformları tasarım süreçlerinin simülatif değerini göstermiştir.

Günümüzde tasarım ekipleri 3D modelleri tasarımda tahlil imkanı sağlayan simülasyon araçlarına dahil ederek, yapının aydınlatma, enerji sarfiyatı, verilerini proje kapsamında sunabilir. VR araçların gerçek dünyayı simüle edebilme kapasitesi, İnşaat sektöründe proje paydaşlarının tasarım sorunlarını, çözüm önerilerini kolektif biçimde tanımlamasını ve proje yapım gerçekleşmesinden önce çözüm geliştirmesini sağlayabilir. Sanal gerçeklik teknolojileri tasarım süreçlerinde gerek tasarımın ihtiyaç duyduğu konunun bir parçası olarak, gerekse ortaya çıkan problemlere göre birçok özgün çözüm geliştirmektedir.

isidraft, SketchUp, InSiteVR, tarzı uygulamalar tasarım görselleştirme uygulamalardır. BIM platformları ile güdümlü çalışabilen uygulamalardır. 2D tasarım çıktılarının istenilen anda 3D ve VR modellemelerine dönüştürülmesi gibi amaçlarla kullanılırlar. Örneğin akıllı cihazların kameraları ile kullanıcı pratik işlemler gerçekleştirebilir. Uygulamalar ile sanal nesneler tasarım alanına yerleştirilerek, alanda erişilebilen tüm öğelerin birbirlerine göre konumlamaları gözlenebilir. Hesaplamalar yapılabilir. Visidraft, AutoCAD, Revit ve 3DS Max platformları ile uyumlu çalışırken SketchUp ise; Nemetschek Vectorworks ve ArchiCAD platformlarıyla uyumludur.

İnşaat sahalarının ve çalışılan kısımlarınınım yüksekliği, genişliği ve derinliği Sanal Gerçeklik uygulamaları ile fiziksel özellikler belirlenebilir, ölçülebilir. Tasarım ekibi bu verileri projelerinde kullanabilir. Zaman kazandıran bu araçlarla çalışmanın görünümü konusunda nitelikli fikir edindirebilir. Verimlilik kazandıran araçlardır. AirMeasure, Measure, Topmeasure, MeasureKit bu tür uygulamalara örnektir. Nesneleri, belirlenen iki nokta arasındaki mesafeyi almada kullanılabilir. Alan, hacim hesaplarında yüksek oranda doğrulukla pratik çözümler üretilebilir.

Yoğunluk düzeyi yüksek, karmaşık olan; otoyollar, köprüler, viyadükler, havaalanları, demiryolu hatları gibi yapıların planlama, denetim ve işletim süreçlerinde GPS, GIS ve Sanal Gerçeklik araçları bir arada etkili kullanılabilmektedir.

VR araçları mimari, peyzaj ve çevre düzenlemesi gibi alanlara yönelik de kullanılmaktadır. Sanal Gerçeklik araçları ile mimari çalışmalarda tasarlanacak olan alanlarda mevcut olmayan tasarım unsurları ile planlanan ve niyetlenen gerçeklikler için simülasyonlar düzenlenir. Sanal ortamda çeşitli olasılıklar tasarlanarak müşteri, işveren ya da yüklenici odaklı çeşitli sürümlerin üretiminde mimarlar tarafından çözümler gerçekleştirilmektedir. IrisVR, InsiteVR, Roomle, CubicVr, Around Media, Stambol Studios gibi firmalarca Sanal Gerçeklik uygulamaları Mimari çözümlerde kullanılmaktadır.

BIM nedir: https://volkanatabey.com.tr/yapi-bilgi-modelleme-bim-nedir