Zemin Ankrajı Nedir?

Zemin ankrajı ankraj kafa kısmı, ankraj serbest boy kısmı ve ankraj kökü olmak üzere üç kısımdan oluşmaktadır. Ankraj kafası öngerme kuvvetinin yüzeye yayılarak iletilmesini sağlar. Öngermenin uygulandığı ve gerilen ankrajın kilitlenmesinin yapıldığı kısımdır. Ankraj serbest boy kısmı, tendonun harçsız bölümüne verilen isimdir. Bu kısım ankraj öngerme kuvvetini ankraj kök bölgesine aktarmaktadır. Ankraj kökü germe kuvvetini zemine aktaran kısımdır. Enjekte edilen harcın ankraj deliği içerisine yüksek basınçla uygulanması ile bu bölge oluşturulur. Ankraj kök boyu uzunluğu zemin ankrajlarında 3-12 metre arasında değişirken kaya ankrajlarında bu boy uzunluğu 3-10 metre arasında değişmektedir. Ankrajlar kullanım sürelerine göre sınıflandırıldığında geçici ve kalıcı olarak iki sınıfa ayrılmaktadır. Geçici ankrajlar 2 yıl servis ömrüne göre hesaplanırken kalıcı ankrajlar 75 ile 100 yıl arasında servis ömrüne göre hesap yapılmaktadır.

Ankrajlar, zeminde yapılacak kazılar sonucu meydana gelen yükleri kaya veya zemin ortama aktararak ve perde yatay hareketini mümkün olduğunca önleme amacıyla kullanılırlar. Zemin ankrajına uygulanan öngerme yükünü kayma yüzeyi dışında bulunan taşıyıcı zemine aktararak çalışmaktadır.

Zeminde yapılan kazı çalışmalarından dolayı, kazı bölgesinde gerilme azalması meydana gelecektir. Kazıların sebep olduğu yatay gerilme azalması, zeminin stabilitesini bozacak kadar büyükse, bu durumda meydana gelen gerilme azalması iksa sistemi tarafından karşılanır.

Zemin ankrajı; zemin veya kayaçta destek alarak, arkasındaki zemin kitlesini ve uygulanan dış yükleri tutan yapısal bir eleman olarak tanımlanabilmektedir. Ankraj taşıma gücü hesabının doğru tahmin edilmesi, sistemin emniyeti açısından önem arz etmektedir. Zemin ankrajının taşıma gücü hesabının yapılabilmesi için enjeksiyon-zemin ara kesitindeki etkileşiminin bilinmesi gereklidir. Maksimum ankraj taşıma gücü, ankrajın zeminden sıyrılacağı yük olarak kabul edilir. Taşıma gücü hesabının yapılabilmesi için enjeksiyon-zemin ara kesitindeki etkileşiminin bilinmesi gerekmektedir. Maksimum ankraj taşıma gücü, ankrajın zeminden sıyrıldığı yük olarak kabul edilir.

Sükunet durumu: Zemin ortamında herhangi bir deformasyonun olmadığı duruma “sükunet durumu” denir.

Plastik denge durumu: Plastik denge durumu elde edebilmek için yarı sonsuz zemin ortamında, zemin ortamının yanal deformasyona (sıkışma ve genişleme) tabi tutulması gerekir.