Mega kolon (Çerçeve, Uzay kafes) ve Çekirdek sistemler
Mega yapılarda kullanılan mega kolon üretimlerinin gelişimi, son 10 yıl içinde binalardaki yükseklik yarışı ile büyük bir hızlanma göstermiştir. Geçmişten günümüze uygulanan taşıyıcı sistemler ise strüktürel, malzeme, mimari ve fonksiyonel etkinlik gibi açılardan hedeflenen yükseklikleri karşılamakta yetersiz kalmaktadır. Tasarımcılar daha az strüktürel malzeme kullanarak, daha etkin, estetik ve aynı zamanda planlama açısından etkin, fonksiyonel ve esnek yapılar yapmaya yönelik çeşitli alternatifler üzerinde yoğunlaşmıştır. Bunun sonucunda geliştirilen ve uygulama alanı bulan en iyi sistem mega çerçeveli ve çekirdekli sistemlerdir.
Bu sistemlerde mega kolonlar çok büyük miktardaki düşey yükleri karşılamakta, ancak yatay yüklerin karşılanması için, yapı yüksekliği boyunca tasarlanan perde/kesme duvarları, çekirdekler, yatay kafes kirişler, yatay perde duvarları ve yapıyı çevreleyen kuşaklar gibi strüktürel elemanlardan destek almaktadırlar. Mega kolonlar, düşey yükleri paylaşan ikincil kolonlar, çekirdek, yatay kafes kiriş/perde duvarları ve kuşaklar bir bütün halinde davranarak yapının yatay yük karşısındaki dayanımını sağlar ve döşeme yükünü azaltır. Yüksek yapıların taşıyıcı sistem tasarımındaki en son gelişmelerden biri olan bu sistemler, dünyanın süper yüksek yapılarının birçoğunda uygulanmış olup, giderek yaygınlaşmaktadır.
Mega kolon sistemler, bina yüksekliği boyunca süreklilik gösteren ve kesit alanları normalden çok büyük olan betonarme veya kompozit kolonlardan oluşur. Bu sistemde, düşey ve yanal yüklerin tamamı mega kolonlar tarafından taşınır. Mega kolon sistemde, yatay bağlantılar önem kazanır. Kat döşemelerinin rijit diyafram davranışı yataydaki bağlantıda yetersiz kalacağından mega kolonlar bina yüksekliği boyunca iki veya daha fazla seviyede olmak üzere en az bir kat derinliğindeki kuşaklarla bir birine bağlanır. Kuşaklara ek olarak bina yüzeyine yükseklik boyunca devam eden çaprazlar da yerleştirilebilir. Mega kolon sistemler, işlevleri ve görüntüleri itibariyle, mega çerçeve sistem olarak da adlandırılabilir. Mega kolon sistemlerde mega kolonları destekleyen mega çaprazların olması halinde, sistem işlev ve görüntü itibariyle üç boyutlu bir kafes gibi düşünülebilir ve mega kolon veya mega çerçeve sistemin bir açılımı olan uzay kafes sistem olarak adlandırılabilir.
Mega çekirdek sistemler, kesit alanları normalden çok büyük olan betonarme veya kompozit çekirdek perde duvarlardan oluşur. Bu sistemde düşey ve yanal yüklerin tamamının mega çekirdek tarafından taşınması sayesinde, cephede kolon veya perde duvarlara ihtiyaç duyulmaz. Mega çekirdek sistemde, kat döşemeleri çekirdek tarafından taşınır. Kat döşemeleri, mega çekirdekten konsol olarak çıkar veya bina yüksekliği boyunca sürekli olmayan ve birkaç katta bir tekrar eden destekli kat döşemelerini mesnet alan kenar kolonlardan da destek alabilir.
