İş kazaları ve İnşaat Sektöründe gerçekleşme şekilleri

İş kazaları istatistiksel olarak incelendiğinde, en çok ölümlü kaza inşaat sektöründe gerçekleştiği görülmektedir. Bunda inşaat sektöründe çalışan sayısının fazla olması etkili olsa da oranlara bakıldığında inşaat sektöründe iş kazalarının yine listenin başlarında olduğu gözükmektedir. İnşaat sektöründe en çok karşılaşılan kaza yüksekten düşmedir. Yine en çok ölüm de yüksekten düşmelerde gerçekleşmektedir. Yüksekten düşmeleri malzeme düşmesi, malzeme sıçraması, çökmeler ve elektrik kazaları takip etmektedir.

İş kazaları şöyle sıralanıyor

1- İnsan Düşmeleri

İnşaat sektöründe en çok görülen kaza tipi insan düşmeleridir. Ölümlü kazaların ciddi bir bölümü bu tip kazalarda meydana gelmektedir. Döşeme kenarları, şaft boşlukları, asansör boşlukları, şev kenarları vb. süreksizlik arz eden durumlar haricinde kalıp, iskele üzeri çalışmalar, demir bağlama işlemleri gibi çalışmalarda da önemli bir riskler mevcuttur. Bu tip riskli çalışmalarda toplu koruma önlemleri öncelikli olsa da her zaman mümkün olmamaktadır. Bu yüzden emniyet kemeri, yaşam hatları gibi kişisel koruyucu donanımlarda oldukça fazla kullanılmaktadır.

2- Malzeme Düşmesi

İnşaat sektöründe yüksekten insan düşmelerinden sonra en çok gerçekleşen kaza tiplerinden biride malzeme düşmeleridir. İskele, döşeme üzeri çalışmalar ve asansör boşluğu, şaftlar gibi açıklıklardan malzeme düşmelerinin dışında kaldırma-iletme operasyonları sırasında meydana gelen malzeme düşmeleri de önemli kazalara sebep olabilmektedir. Malzeme düşmeleri için en çok kullanılan yöntem baretlerdir. Ancak baretler reaktif koruma amaçlıdır yani kaza gerçekleştikten sonra çalışana en az zararı vermesini amaçlayan bir uygulamadır. İnşaat sektörü için en uygun baretler EN 397 standartına sahip siperlikli baretlerdir.

3- Kazı Alanı veya İskele Çökmesi

Çökme sonucu iş kazaları inşaat sektöründe sık karşılaşılabilen kazalardan biridir. Kazı alanlarının çökmesi, iskele çökmeleri, yıkım yapılan bölgelerin çökmesi başlıca gerçekleşen çökme sonucu iş kazalarıdır. İskele ile ilgili kazaların çoğunluğu iskele üzerinden düşme şeklinde olsa da çökme sonucu kazalarda gerçekleşmekte ve ölümle sonuçlanabilmektedir.
İskelelerde çökme riskini önlemek için alınabilecek başlıca güvenlik önlemleri; İskeleler standartlara uygun imal edilmiş olmalıdırlar. İskele bileşenlerinde herhangi bir eksiklik olmamalıdır. İskelelerin kurulumları işinin ehli personeller tarafından yapılmalıdır. İskeleler kurulduktan sonra, düzenli aralıklarla ve aşırı rüzgâr, yağmur, kar gibi hava olaylarına maruz kaldıktan sonra iskele kontrol formları düzenlenerek kontrolleri yapılmalıdır. İskele parçalarında kırık, çatlak, yamulma gibi deformasyonlar olmamalı, deforme olmuş parçalar yenileri ile değiştirilmelidir.

Temel kazımı, iksa yapımı, kanal yapımı gibi çalışmalarda kendini tutamayan gevşek zeminin çalışma sahasına çökmeleri sonucu oluşan iş kazalarıdır. Bu tip kazalarda alınabilecek önlemler daha çok mühendislik ile ilgilidir. Zeminin stabilitesinin doğru şekilde hesaplanması, yapılan kalıcı-geçici iksaların yeterli sağlamlıkta yapılması gibi çözümler mevcuttur. Göçebilecek bölgenin üzerine yük yüklenmemeli insanların çıkması engellenmelidir. Ayrıca çökebilecek bölgelerin emniyet şeridi veya alan perdesi gibi iş güvenliği ekipmanları ile kapatılması ve bölgeye girişin önlenmesi de sık kullanılan güvenlik önlemlerinden biridir.

4- Elektrik çarpması

Elektrikle çalışmalar birçok sektörde olduğu gibi inşaat sektöründe de ciddi risk oluşturmaktadır. İnşaatlarda çalışmaların büyük bir kısmı atmosferik şartlara maruz şekilde gerçekleştiği için tehlike daha da artmaktadır. Elektrik konusunda dikkat edilmesi gereken ekipmanlar başlıca; Elektrik panoları, Elektrik kabloları, Elektrikli el aletleri, Elektrikle çalışan iş makinalarıdır.

5- Kesilme Sıçrama Sıkışma Batma Gibi Kazalar

İnşaat sektöründe çok görülen kaza tiplerinden biridir. Genellikle hafif yaralanmalar sebep olsa da zaman zaman ağır yaralanmalara hatta ölümlere de sebep olabilmektedirler. Şantiyelerde kullanılan demir kesme makinası, demir bükme makinası, spiral testere vb. aletlerin sebep olduğu kazalardır. İnşaat sahalarında kesilmeye, batmaya neden olabilecek birçok malzeme bulunmaktadır.

6- Trafik kazaları

İnşaat sahası içinde kullanılan JCB, mobil vinç, kamyon benzeri mobil iş makinalarının hareket etmesi sonucu oluşan iş kazalarıdır. Alınması gereken başlıca önlemler; Araçların ayrılmış yolları olmalı. Araç yolları emniyet şeridi, alan perdesi gibi görünür ekipmanlarla yayaların güzergahlarından ayrılmalı. Araçlar belirlenen hız sınırlarını geçmemeli. Araçlar sadece kendileri için belirlenmiş yolları kullanmalı. Uyarıcı trafik levhaları yerleştirilmeli. Araçları sadece işinin ehli çalışanlar kullanmalı. Araçlar için belirlenmiş yollar araçların ağırlığı altında çökme ve kayma yapılmayacak şekilde hazırlanmalıdır.

7- Yangınlar

Şantiye sahası içinde çıkan yangınlar da can ve mal kaybına yol açabilmektedir. Saha içinde birçok yanıcı malzeme vardır ancak yangın tehlikesi koğuş bölgelerinde çok daha fazladır. Yangın sonucu kayıpların en çok yaşandığı alanlar çalışanların kaldığı koğuşlardır. Binaların yangından korunması hakkında yönetmeliğe göre her ayrı bölüm için 1 adet ve her 200 metrekarelik alan için 1 adet 6 kg’lık yangın söndürme tüpü bulunmalıdır.

İş kazası örnekleri: https://volkanatabey.com.tr/is-kazasi-ornekleri