Çatı eğimi nasıl hesaplanır? Kaç derece olmalıdır?

Pratikte bir çatı eğimi, çatı yüzeyinin yatayla yaptığı açı (derece cinsinden) veya açının yüzde cinsinden tanjant değeri ile belirtilen niceliktir. Örneğin: ‘‘Bakır kaplı çatının eğimi en az 7° olmalıdır’’ ya da ‘‘Bakır kaplı çatının eğimi en az %12,3 olmalıdır’’ gibi. Çatı eğimi (meyili) farklılaşmaktadır. Üzeri kullanılmayacak çatılar, eğimli olarak yapılabilir. İmar yönetmeliklerinden yararlanılarak buralarda belirtilen ölçüler baz alınır, alan eğer imarlı değilse örtü malzemesinin çeşidi ve çatı katından faydalanma biçimine göre tespit ve hesap yapılır. Bu eğim, binanın cephesinden hesaplanır ve saçaklar hesaba katılmaz. Kapalı çıkma bulunan binalarda, bina yüksekliğince devam eden kısımlarda da çatı eğimi çıkma ucundan hesaplanır. Fakat çatı, belirlenen eğim ile seçilen mahyanın, saçak uç noktası birleşimiyle elde edilir.

Çatı eğimleri ise: Düz çatı; eğimi yatay ile 10°(~ %15) arasında olan çatıdır. Az eğimli çatı; eğimi %25’ten daha az olan çatıdır. Orta eğimli çatı; eğimi %25 ile %70 arasında olan çatıdır. Dik çatı; eğimi %70 ya da daha çok olan çatıdır. Tek eğimli çatı; tek eğik yüzeyli çatıdır. Sundurma çatı da denilir. Sivri çatı; çok dik eğimli topuz çatı ya da külahtır.

Kaplamanın tutuculuğuna göre çatı eğimi de değişir. Kar tutan kaplamalarda daha yüksek eğim gerekir. Burada malzeme seçimi de önemlidir. Yapının bulunduğu bölgedeki iklim de önemlidir. Standart iklim geçiren illerde 30 ile 33 arası eğimli çatılar uygunken kar yağışı olan rakımlı noktalarda kar yükü azalsın diye 40 ile 45 arası eğimler tercih edilir. Çatı katının kullanıp kullanılmayacağı, ne amaçla kullanılacağı da önemli bir ölçüttür. İlgili yönetmeliklerin de incelenmesi gerekir. İmar Yönetmeliği vb.

Çatıda kullanılacak örtü gereçlerine göre yaklaşık çatı eğimleri (oran cinsinden):

Makine kiremitli (Marsilya tipi kiremit) çatı: 1/2–1/1 %50 – %100

Oluklu kiremitli çatı: 1/2,5 %40

Sade karton çatı: 1/6 %33

Çift karton çatı: 1/12-1/5 ~%8–%20

Tahta örtülü çat: 1/1 %100

Çinko çatı: 1/7,5-1/5 ~%13

Düz saç çatı: 1/3-1/5; %33–%20

Kurşun çatı: 1/1,75 ~%57

Bakır ve cam çatı: 1/1-1/3,5; %100 – ~%29

Çatı pulu: Döşendiğinde pul kiremit görünümü veren, asfalt ya da bitüm asıllı çoğu cam tülü donatılı ince levhalardan oluşan çatı kaplama malzemesi, bitümlü puldur. Üzeri, morötesi ışınlara karşı korumak amacıyla değişik renklerde mineral kaplıdır. Hafiftir; küçük parçalı ve esnek olması nedeniyle eğrisel yüzeyli çatılarda kolayca kullanılabilir.