Beton Döküm İşlemi İş Kazası Riskleri ve Önlemler
Beton döküm işlemi, betonun şantiyeye tesliminden sonra kullanılacak araç ve gereçlerle belirtilen noktadaki kalıba yerleştirilmesi işlemidir. Fakat beton dökümü esnasında bazı hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir. Bunlara dikkat edilmemesi durumunda yapıda birçok sıkıntıya neden olabilir. Dikkat edilmesi gereken durumları, öncesi ve sonrası olarak ikiye ayırabiliriz.
Beton Dökülmeden Önce Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Betonların döküm yapılacağı kalıp ve alanlar kesinlikle sızdırmayan, sağlam, yağlanmış ve bakımı yapılmış olmalıdır. Kullanılacak olan tüm donatılar, istenildiği gibi döşenmeli ve kontrolden geçmelidir. Bu kontrolü bir mühendis yapmalıdır. Beton dökümü pompasız olacaksa kesinlikle yeterli miktarda boşaltma aracı sahada bulundurulmalıdır. Döküm işleminden sonra hala taze olan betonun bakımlarını kesinlikle yapmak gerekmektedir. Bu bakımlar için de su hortumları, örtüler ve özel kürler gerekmektedir. Eğer yer betonu dökülecekse zemin, beton döküm işlemine uygun duruma getirilmelidir.
Beton Dökümü Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Beton kesinlikle yerleştirileceği noktaya ya da ona en uygun bir noktaya dökülmelidir. Beton rastgele bir bölgeye dökülüp daha sonra kürekle yeni yerine yerleştirilmemelidir. Beton kesinlikle homojen bir şekilde yerleştirilmelidir. Yerleştirme esnasında eğimli bölgelerin ve yığınların oluşmasına engel olmak gerekir. Betonlar kalıp içerisine kesinlikle 1,5 metreden daha fazla bir mesafeden dökülmemelidir. Beton yerleştirirken ve sıkıştırırken kesinlikle hız konusunda uyum içerisinde çalışılmalıdır. Beton döküm işi esnasında mutlaka ama mutlaka duraklamalara ve gecikmelere imkân verilmemelidir. Çünkü bunun neticesinde soğuk derz gibi birçok sıkıntılı sonuçlar oluşabilir. Transmikser kapalı bir alan içerisine girecek ise aracın gireceği yükseklik kesinlikle bildirilmelidir.
Beton döküm işleri risk değerlendirmesi
| İŞ ADIMLARI | OLASI RİSKLER | ALINABİLECEK KONTROL ÖNLEMLERİ |
| BETON POMPASININ DEVRİLMESİ | YARALANMA VEYA ÖLÜM | ➢ Kullanılacak pompanın periyodik bakımları ve muayeneleri zamanında yapılmış olmalı. ➢ Pompa opareatörleri araçları kullanmadan önce gerekli kontrolleri yapmalı eksikleri anında gidermelidir. ➢ Operatörler yetki belgesine sahip yapılacak işe ait bilgi seviyesi uygun olmalıdır. ➢ Pompalar kurulurken hareket etmesini engelleyecek sağlam zeminlere kurulmalıdır. ➢ Kullanılacak pompalar kesinlikle dengede olmalı bu dengeyi sağlayacak gerekli teçhizatlar bulundurulmalıdır. |
| MİXER ÇARPMASI, MİXERLE BETON POMPASI ARASINA SIKIŞMA | YARALANMA VEYA ÖLÜM | ➢ Araçlarda görsel ve sesli ikaz sistemleri aktif olmalı. ➢ Kullanılan yeleklerde reflektör olmalı. ➢ Gece yapılacak çalışmalarda yeterli aydınlatma olmalı (300 lüks) ➢ Pompanın kurulacağı bölge barikat ile belirlenmeli. ➢ İş makinelerinde kör noktalar bulunduğundan dolayı bu tür makinelerin istenilen yere yerleşmesi için ‘BAYRAKÇI’ bulundurulmalı. ➢ Pompa ve mikser kullanıcıları mutlaka iletişim halinde olmalı. ➢ Her ne sebeple olursa olsun pompa ve mikser arasında durulmamalı. |
| BORULARIN ÇIKMASI, FİL HORTUMUNUN DÜŞMESİ | YARALANMA VEYA ÖLÜM | ➢ Çalışmaya başlamadan önce gerekli kontroller yapılmalı, dağıtım ve iletim noktalarında eksikler kontrol edilmeli. ➢ Borularda kullanılan kelepçe uygun ve sertifikalı olmalı. ➢ Beton dökümünde kullanılan bom üzerinde hasar olması durumunda çalışma durmalı. ➢ Dökümü kontrol eden çalışan boma ani hareket ettirmemeli. ➢ Boma borular ilave edilmemeli |
Kimyasal içerikli bir malzeme olmasından dolayı direkt temastan kaçınmalıyız. Özellikle gözümüz ve ağzımız gibi hassas noktalara temas etmesi halinde bol su ile yıkamalıyız. İş makinesi ile çalışırken uyarıcı levhalar ile giriş çıkışları düzenlemek ve iş makinesinin yakınında çalışma yapmamak gerekir. Hazır beton tesislerinde yapılan tehlike analizleri sonucunda birçok tehlike olduğu gözlemlenmiştir. Beton üretiminde çalışanların karşılaştığı tehlikelerin, sistematik bir yaklaşımla en aza indirebilmesi için üretimde ani değişiklikler yaşanmaması gerekir.
Beton üretiminde çalışanların dışında daha tehlikeli çalışma ortamı olan grup transmikser operatörleridir. Bu çalışma grubu sadece betonun iletiminde yer almayıp hazır betonun uygulama alanına dökülmesinde de bulunmaktadırlar. Bu kişiler şantiye alanın içerisinde bulundukları zaman diğer çalışanların maruz kaldığı birçok tehlikeyle de karşı karşıya kalmaktadır. Şantiye alanında geçici bir süre bulunduklarından dolayı birçok tehlikenin farkında olmadıklarından dolayı kaza meydana gelmesi ihtimali oldukça fazladır. Çalıştıkları ortam yüksek risk taşıyan transmikser kullanıcılarının çalışma ortamındaki risklerin azaltılabilmesi için iş sağlığı ve güvenliği eğitimine daha fazla önem verilmelidir.
