Yayılma tablası deneyi
Hazırlanan karışımların sahip oldukları kıvamları hakkında bilgi vermesi açısından yayılma tablası deneyi uygulanır. Karıştırma kabından tepsiye alınan harç, yayılma tablası üzerindeki kalıba yarısı dolacak şekilde yerleştirilir tokmak ile 25 kez vurulduktan sonra, kalıbın diğer kısmı doldurularak, tekrar 25 vuruş daha uygulanır. Kalıbın üst yüzeyi mala ile temizlenip düzeltildikten sonra, kalıp çekilerek alınmış deney aletinin kolu 15 sn’de 5 kez çevrilerek, yayılan örneğin çapı 2 farklı eksende kumpas yardımı ile ölçülmüş ve okunan değerlerin ortalaması kaydedilir.
Çimento harçlarının karıştırma işlemi tamamlandıktan sonra kalıplara doldurulmadan önce, hazırlanan harçların işlenebilirliğini test etmek amacıyla TS EN 1015-3 Standardı’na uygun olarak yayılma tablası deneyi yapılır. Deneylerde çimento yayılma tablası kullanılır. 300 mm çaplı tablanın üzerine yüksekliği 60 mm, taban çapı 100 mm ve üst çapı 70 mm olan kesik koni şeklindeki kalıp yerleştirilir. Taze harçla doldurulan kalıp düzgünce kaldırıldıktan sonra taze harç, saniyede 1 kez olacak şekilde 15 kez düşürülerek yayılma çapı ölçülür.
Harç karışımı, 30-45 saniye bekletildikten sonra, akma tablasının kalıbına iki kademeli olarak yerleştirilir. Kalıbın üst kısmı iyice düzeltildikten sonra numuneyi sarsmadan kalıp yukarı doğru çekilir. Manuel kol saniyede bir devir yapacak şekilde çevrilerek yayılma miktarı gözlenir. Harcın kalıp içerisindeki ilk çap değeri 100 mm olup, yayılma uygulaması sonrası harcın kıvamı sebebiyle yayılma çapı 100 mm’den büyük olmaktadır. Harç yayılma çapı bir kumpas yardımı ile ölçülerek karşılaştırılır.
Yayılma tablası yöntemi Slump’a oranla daha az malzeme gerektiriyor.
Slump deneyleri sırasında her bir deney için sarf edilen numune miktarı fazlalığı ve deney süresi dikkate alındığında slump testine alternatif bir deney olarak alınan zemin numuneleri üzerinde sarsmalı tabla deneyi yapılabilir. Yapılan deney sonuçlarına göre sarsmalı yayılma tablası deneyi deney programının sonraki aşamalarında slump deneyine alternatif olarak kullanılması düşünülür.
Etüv kurusu numune 5 litrelik miksere alınarak istenilen miktarda su eklenerek homojen hale gelinceye kadar karıştırılır daha sonra belirlenen miktarda köpük eklenerek 2 dakika boyunca karıştırılır. Homojen hale gelmiş numune DIN yayılma tablasına alınarak molda boşluk kalmayacak şekilde doldurulur. Daha sonra mold çıkarılarak yayılma tablası saniyede 1 tur olacak şekilde 15 kez çevrilir ve tabla üzerinde yayılan numune cetvel yardımıyla 4 farklı noktadan ölçülerek ortalama yayılma miktarı bulunur.
