Yassılık İndeksi Deneyi
Yassılık İndeksi TS EN 933-3 (2012) standardına uygun olarak agreganın yassılık endeksini belirlemek için yapılır. Hafif agregalar da dahil olmak üzere doğal veya yapay kökenli agregalara uygulanır. Deney, dane büyüklüğü 4 mm’den küçük veya 80 mm’den büyük olanlara uygulanamaz. Agrega örneği TS EN 932-1 (1997)’e uygun olarak alınır ve azaltılır. Deney kısmı 110±5°C’de sabit kütle elde edilene kadar kurutulup, soğutulup, tartılarak kütlesi M0 olarak not edilir. Eleme işlemi, iki yolla yapılabilir. Bunlar deney elekleriyle eleme ve çubuklu eleklerle eleme yoludur.
Deney elekleriyle eleme yolunda oluşturulan örnek TS EN 933-2 (1996)’e uygun kare göz açıklıklı deney elekleriyle yapılmaktadır. Bunlar; 80-63-50-40-31,5-25-20-16-12.5-10-8-6.3-5 ve 4 mm’dir. 4 mm’lik elekten geçen ve 80 mm’lik elekte kalan daneler tartılır ve hesaba katılmaz. 4-80 mm arasındaki her dane büyüklüğü fraksiyonu di /Di deki bütün daneler tartılıp ayrı ayrı koruma altına alınılır. Çubuk eleklerle eleme yolu kullanılırken deney elekleriyle eleme yöntemine uygun olarak elde edilen her dane büyüklüğü fraksiyonu di/Di aşağıdaki tablo’da verilen uygun çubuklu elekten elle eleme işlemi yapılarak geçirilir. Elek üzerinde kalan malzemenin kütlesi 1 dakikalık eleme işlemi sonrasında %1’den daha fazla değişmemesi durumunda işlem tamamlanmıştır. Bütün di/Di dane büyüklüğü fraksiyonlarının kütleleri toplamı hesaplanır ve M1 şeklinde isimlendirilerek not edilir. Çubuklar arası açıklığı Di/2 olan elekten geçen di/Di dane büyüklüğü fraksiyonlarındaki toplam kütle hesaplanıp M2 olarak not edilir.
| di/Di Dane büyüklüğü fraksiyonu (mm) Silindirik çubuklu eleklerde çubuklar arası açıklık (mm) | di/Di Dane büyüklüğü fraksiyonu (mm) Silindirik çubuklu eleklerde çubuklar arası açıklık (mm) |
| 63/80 40+/-0.3 | 63/80 40+/-0.3 |
| 50/63 31.5+/-0.3 | 50/63 31.5+/-0.3 |
| 40/50 25+/-0.2 | 40/50 25+/-0.2 |
| 31.5/40 20+/-0,2 | 31.5/40 20+/-0,2 |
| 25/31.5 16+/-0.2 | 25/31.5 16+/-0.2 |
| 20/25 12.5+/-0.2 | 20/25 12.5+/-0.2 |
| 16/20 10+/-0.1 | 16/20 10+/-0.1 |
| 12.5/16 8+/-0.1 | 12.5/16 8+/-0.1 |
| 10/12.5 6.3+/-0.1 | 10/12.5 6.3+/-0.1 |
| 8/10 5+/-0.1 | 8/10 5+/-0.1 |
| 6.3/8 4+/-0.1 | 6.3/8 4+/-0.1 |
| 5/6.3 3.15+/-0.1 | 5/6.3 3.15+/-0.1 |
| 4/5 2.5+/-0.1 | 4/5 2.5+/-0.1 |
Toplam yassılık endeksi (FI) aşağıdaki eşitlikle hesaplanır:
FI = M2/M1 x 100 Burada;
M1 : Her dane büyüklüğü fraksiyonundaki danelerin toplam kütlesi, gr
M2 : Her dane büyüklüğü fraksiyonunun çubuklar arası açıklığı Di/2 olan çubuklu eleklerden geçen danelerinin toplam kütlesi, gr’dır.
Toplam yassılık endeksi (FI), en yakın tam sayıya yuvarlatılarak not edilir. Her dane büyüklüğü fraksiyonunun yassılık endeksi (Fİ1), aşağıdaki eşitlik kullanılarak bulunulabilir.
FI1 = mi/Ri X 100 Burada;
Ri: Her bir di/Di dane büyüklüğü fraksiyonunun kütlesi , gr
mi: Her dane büyüklüğü fraksiyonunun çubuklar arası açıklığı Di/2 olan çubuklu eleklerden geçen danelerinin toplam kütlesi, gr’dır.
Agrega seçimi hakkında: https://volkanatabey.com.tr/agrega-gradasyonu-ve-cinsinin-betona-etkisi
