İskele nedir? Şantiyede iskele kurulumu ve çeşitleri

İskele inşaat, bakım, restorasyon, yıkım vb. işler için yüksekte güvenli çalışma alanı kurmak amacıyla, boru, platformlar gibi malzemeler aracılığıyla kurulan geçici inşaat destek yapılarıdır. Yapıların cephesine kurulan iskelelere ise özel olarak Cephe İskelesi adı verilmektedir.

Dış cephede kullanılan,ön yapımlı çelik ve alüminyum alaşımlarından oluşmaktadır. Çelik iskelelerin kaldırabileceği maksimum ağırlıklarının yazılı olduğu levhalar, çelik iskele üzerine düzgün yayılı olacak şekilde ayrıca görülebilen yerlere asılmalıdır. Çelik İş iskelelerinde çalışılacak alanların yağ, buz gibi nedenlerden dolayı kayganlaşmaması için gerekli önlem ve tedbirler alınmalıdır. Gece çalışmalarının zorunlu olduğu çalışma alanlarında aydınlatma kullanılmalı, elektrik kablo cihazları çalışan ve iskele için tehlike oluşturmayacak biçimde yerleştirilmelidir.

Sisteme ait hesaplamalar yapılırken yükler cepheye dik ve paralel olacak şekilde ayrı ayrı hesaplanmalıdır. Çelik iskeleye ait olan yatay kararlılıkları bitişik binaya ankrajlar ile tutturulmalıdır. İskele çalışma alanların yatay olmasına dikkat edilmeli, eğiminde 1/5’ i geçmesi durumunda platforma genişlikleri boyunca ayak tutturucular bulunmalıdır. İskelede korozyona uğramamış bağlantı elemanları kullanılmalıdır. İskele inşaatında kullanılan elemanlar elektriğe karşı topraklanmalıdır. Çalışmalar arasındaki baş mesafe boyutu 190 cm’nin altında olmaması gerekir.

Çelik boru kullanmanın nedenleri arasında:kolaylıkla kurulup sökülebilmesi,sağlam olması, emniyetli olması, tekrar kullanılabilmesi gibi sebepler yer almaktadır.Yürüyüş platformu delikli veya pürüzlü çelik levhalardan yapılmıştır. Çok katlı binaların dış yüzeyinde yapılacak olan işler için kullanılmakta olup çelik borularla yapılmaktadır.

Asma İskeleler

Yetkili teknik elemanların hazırladığı raporlarda asma iskelelerin taşıyabileceği yükler belirlenmeli. Belirlenen bu yüklerin sınırları aşılmamalıdır. İniş ve çıkış yollarda kazalara neden olabilecek cisim vb. engeller ortadan kaldırılmalıdır. İskelelerin duvarla olan açıklıklardan malzeme ve aletleri düşmeyecek şekilde olmasına dikkat edilmelidir. Kenar korkuluğu bulunan iskele bölümleri kullanılmalıdır.

Çalışanların çalışma sepetini kullanırken paraşüt tipindeki emniyet kemerleri kullanılmalıdır. Paraşütte kullanılması gereken emniyet kemerlerinin takılabilmesi için güvenlik halatları bulunmalıdır. Topraklamaya uygun bir biçimde olan çalışma sepetlerinde elektrik işleri yapılmalıdır. Makine ve teçhizatların kullanılmaya başlamadan önce gerekli olan belgeler yetkili elemanlarca iş yerinde bulundurmalıdır. Asma iskelelere en fazla 400 kg yük bırakılabilir ve en fazla 4 işçi çalıştırılabilir.

Hareketli İskele

Hareketli iskelelerin tercih edilmesinin nedeni kurulmasında çok zaman almaması ve yer kaplamamasıdır. Sağlam araç ve gereçlerle çalışılmalıdır. İşe başlamadan önce gerekli güvenlik tedbirleri alınmalıdır. Hareketli iskele yapımında kullanılan keresteler sağlam olmalı ve dikdörtgen ,kare veya daire şeklinde olmalıdır.

Yapımı bitmeden iskeleye çıkılmamalıdır. İskele üzerinde fazla malzeme bulundurulmamalıdır. İskele genişliği en az olarak 100 cm olmalıdır. Yüksek iskelelerde ;çalışanların inip çıkması ve malzemenin çıkarılabilmesi için merdiven kullanılmalıdır. Cadde üzerinde kurulan iskelelerde ; iskele dış yüzeyi uygun malzemeden kaplanmalı ve yayaların güvenliliği için yürüyüş platformları yapılmalıdır.

Mobil İskele

Mobil iskeleler yeterli sağlamlıkta, dayanıklılıkta ve uygun malzemeden üretilmelidir. Çalışma yerlerine ulaşım sadece merdiven kullanılmaktadır. Mobil iskele bacaklarının sağlam yerlere oturtulup iskeleyi çapraz bağlantı elemanlarıyla sabitlenmektedir Çalışma platformların dolu olmasına özen gösterilmektedir. Çalışma platformlarında düşme tehlikesi yaşanmaması için korkuluklar yerleştirilmelidir.

Korkuluklar: İşyeri Bina ile Eklentilerinde Alınması gereken Sağlık Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik hükümlerine uygun olarak : Yüksek geçitlerin, platformların, çalışanların düşme riski bulunduğu çalışma yerlerinde korkuluklar yapılmalıdır. Korkuluk ve elemanlarının dayanımı, yükseklikleri güvenliği sağlayacak nitelikte olmalıdır.

Ayrıca; Korkuluklarda minimum bir tane trabzan orta seviyede bir ara korkuluk ayrıca tabanında bir eteklik bulunmalıdır. Henüz basamakları yapılmamış betonarme döşemelerinde düşmeyi önleyecek ahşap basamaklar ve korkuluklar yapılmalıdır. Platformların döşeme kenarlarına korkuluk yerleştirilir. Bunun mümkün olmadığı durumlarda korkuluklu iskele yapılmalıdır. Tavan ve döşemelerdeki boşluklara korkuluk yapılmalıdır.