Demir imalatları şantiye kontrolü ve metraj incelikleri

Demir imalatları betonarme imalatlarının önemli bir parçasıdır. Projenin özelliklerine göre statik hesaplar sonucu çıkan demir sınıfları kullanılır. Projelerde oluşan demir zayiatını azaltmak için özel boy demir siparişi maliyeti ve işin hızını etkilemektedir. Şantiyenin hızı ve uygulama kolaylığı için statikerlere pratik öneriler götürülüp onayı alınır. Statik projelerin çözümüne göre demir montajları binili sistem veya manşonlu birleştirme diye tabir edilen şekilde gerçekleştirile bilinir. Nadiren de olsa özel yerlerde kaynaklı birleşim uygulaması yapılmaktadır. Çok katlı yapılarda süre önemli olduğundan 1-2 katlık demir tezgâhta hazırlanıp bitmiş olarak stoklanır. Zamanı geldiğinde bu hazır demirler ‘Lego’ mantığıyla imalat katında birleştirilir. Demir imalatları işinde çalışan personel, depodan gerekli sarf ve demir baş malzemelerini zimmet karşılığı alır ve imalat yerine gider. Yapılan malzeme dağıtımı mutlaka kayıt altında tutulmalıdır.

İmalat esnasında sırasıyla; projeye uygunluğu, mevzuatın şartları kontrol edilir, Bağ teli kontrolü yapılır, kalıptaki pas payları kontrolü yapılır, kolon-perdelerde tevzi ve etriye aralıkları ve düzgünlüğü kontrol edilir, demirin bini boyları kontrol edilir. İmalatların devamı sırasında demir siparişlerini imalatı aksatmayacak ve stok alanını da daraltmayacak şekilde planlı bir şekilde yapmak gereklidir. Stok alanında demirlerin toprağa temas etmemesi için önceden betondan portatif bloklar yaptırılmış olması uygundur.

Metraj çalışmalarından elde edilen verilerde, boy ve kalınlıkları farklı olmak üzere imalatlar için ihtiyaç duyulan demir çubuk miktarı belirlenir. Belirlenen miktara belli bir miktar zayiat oranı eklenerek demir kesim ve bükme işlemlerinde çubukların kullanılmayacak kısmının hesaplara katılması gerekmektedir. Aksi takdirde işlenen demir metrajlara göre eksik kalabilmektedir.

Kaba inşaat sözleşmelerinde genellikle, demir hammadde temini işveren firmaya aittir. Aksi durumda demir ham madde maliyetleri birim fiyatlara ayrıca yansıtılmalıdır. Yüklenici firma, ana firmadan teslim aldığı demiri mümkün olduğunca az zayiatla projeye uygun bir şekilde işlemekle yükümlüdür. Proje boyunca taraflar arası iletişim korunarak ihtiyaç olan demir cinsleri ve miktarları belirlenerek imalatların aksamaması için önceden sipariş programları oluşturulur ve tedarikçilere iletilir. Yüklenici firmanın malzeme kategorisi adına birim fiyatlara yansıttığı maliyetler, demir imalatında kullanılan yardımcı malzemelerdir. Bunlar bağ teli ve pas payı gibi sarf malzemelerdir. Yardımcı malzeme miktarları belirlenerek yardımcı demir malzemesi olarak ton başına atanır.