Çimento Çeşitleri

Çimento Silisyum(Si), Kalsiyum(Ca), Alüminyum(Al) ve Demir oksitleri (Fe₂O₃) içeren hammaddelerin sinterleşme derecesine kadar pişirilmesi ile elde edilen yarı mamul madde klinkerin, bir veya birden fazla farklı katkı maddesiyle öğütülmesi sonucu ortaya çıkan hidrolik bağlayıcıdır. Çimentoya su ilave edilmesi ile birlikte, aralarında meydana gelen kimyasal reaksiyona Hidratasyon denmektedir. Çimentonun bu reaksiyonları sonucunda, priz ve sertleşmesi meydana gelir. Çimento çeşitleri ise şu şekildedir:

Portland çimento Betonarme yapılarda en çok kullanılan çeşididir. İçerisinde yer alan kalkertaşı (CaCO₃) ve kilin (SiO₂ ve Al₂O₃) belirli oranda karıştırılarak, klinkerde pişirilip, ardından öğütülmesiyle meydana gelir. Bir miktar alçı taşı, klinkere eklenerek, çimentonun sertleşmesinin geciktirilmesi sağlanır.

Portland cüruflu çimento Klinkerle, cüruf ve az miktarda alçı taşının bir araya getirilerek öğütülmesi ile elde edilen türüdür. İçerisinde yer alan katkı (cüruf) miktarına göre 2 sınıfa ayrılırlar. A sınıfında, kütlece %6 – 20 arasında cüruf bulunmaktadır. Kütlece % 21 – 35 arasında cüruf içerenler ise B sınıfıdır. Bu çimento, 28 günlük basınç dayanımlarına göre 6 tip olarak bulunmaktadır. Bu dayanımlar PCÇ 32.5, PCÇ 32.5R, PCÇ 42.5, PCÇ 42.5R, PCÇ 52.5, PCÇ 52.5R olarak gösterilmektedir. Avrupa standartlarından yeni alınan bir çimento çeşididir.

Portland silika füme çimento Kütlece en fazla %10 oranında silika fümenin, klinker ve az miktarda alçı taşı ile birlikte öğütülmesi sonucu meydana gelir. 28 günlük basınç dayanımına göre, tek bir sınıfı vardır. Bu dayanım PSFÇ 32.5 olarak gösterilmektedir.

Katkılı çimento Kütlece en fazla %19 oranında puzolanik maddenin, klinker ve az miktarda alçı taşı ile birlikte öğütülmesi sonucu meydana gelir. 28 günlük basınç dayanımına göre tek bir sınıfı bulunmaktadır. Bu dayanım KÇ 32.5 olarak gösterilmektedir.

Traslı çimento %20-40 arasında trasın, klinker ve az miktarda alçı taşı ile birlikte öğütülmesi sonucu meydana gelir. 28 günlük basınç dayanımına göre tek bir sınıfı vardır. Bu dayanım TÇ 32.5 olarak gösterilmektedir.

Uçucu küllü çimento Kütlece %10-30 arasında uçucu külün, klinker ve az miktarda alçıtaşıyla birlikte öğütülmesi ile meydana gelen çimentodur. 28 günlük basınç dayanımına göre tek bir sınıfı vardır. Bu dayanım UKÇ 32.5 olarak gösterilmektedir.

Portland kalkerli çimento Klinkerle kalkerin ve az miktarda alçı tasının birlikte öğütülmesi sonucu meydana gelir. İçerisinde yer alan kalker miktarına göre 2 sınıfa ayrılırlar. A sınıfı olarak isimlendirilenler, kütlece %6-20 arasında kalker içermektedir. Kütlece %21-35 arasında kalker içerenler ise B sınıfıdır. 28 günlük basınç dayanımlarına göre 6 tipi bulunmaktadır. Bu dayanımlar PLÇ 32.5, PLÇ 32.5R, PLÇ 42.5, PLÇ 42.5R, PLÇ 52.5, PLÇ 52.5R olarak gösterilmektedir.

Portland kompoze çimento Puzolonik veya hidrolik maddelerin, klinker ve az miktarda alçı taşıyla beraber öğütülmesi ile meydana gelir. İçerisindeki toplam katkı maddesinin miktarına göre 2 sınıfa ayrılırlar. A sınıfı olarak isimlendirilenlerde, içerisinde kütlece % 6-20 arasında kalker bulunmaktadır. Kütlece % 21-35 arasında kalker içerenlerde B sınıfında yer almaktadır. 28 günlük basınç dayanımlarına göre 6 tipi bulunmaktadır. Bu dayanımlar PKÇ 32.5, PKÇ 32.5R, PKÇ 42.5, PKÇ 42.5R, PKÇ 52.5, PKÇ 52.5R olarak gösterilmektedir.

Cüruflu çimento Kütlece %20-80 arasında cürufun, klinkerle ve az miktarda alçı taşıyla birlikte öğütülmesi ile meydana gelmektedir. 28 günlük basınç dayanımlarına göre CÇ 32.5 ve CÇ 42.5 olmak üzere iki tipi bulunmaktadır.

Puzolanik çimento Bu çimento tipi, puzolonik maddelerin, klinkerle ve az miktarda alçı taşıyla birlikte öğütülmesi ile meydana gelmektedir. İçerisinde yer alan toplam katkı maddesinin miktarına göre 2 sınıfa ayrılırlar. Bunlardan; A sınıfı, kütlece %11-35 arasında puzolanik madde içerir, kütlece %36-55 arasında puzolanik madde içerenler ise B sınıfı olarak tanımlanır. 28 günlük basınç dayanımlarına göre 6 tip Puzolanik çimento mevcuttur. Bu dayanımlar PZÇ 32.5, PZÇ 32.5R, PZÇ 42.5, PZÇ 42.5R, PZÇ 52.5, PZÇ 52.5R olarak gösterilmektedir. Bu çimento Avrupa standartlarından yeni alınan bir çimento çeşididir.

Kompoze çimento Cüruf ve puzolonik maddelerin, klinkerle ve az miktarda alçı taşıyla birlikte öğütülmesi ile meydana gelir. İçerisinde yer alan toplam katkı maddesinin miktarına göre 2 sınıfa ayrılırlar. A sınıfında yer alanların kütlece toplam katkı miktarı %36-60 arasındadır, kütlece toplam katkı miktarı % 61-80 olanlar ise B sınıfındadır. 28 günlük basınç dayanımlarına göre 6 tipi bulunmaktadır. Bu dayanımlar KZÇ 32.5, KZÇ 32.5R, KZÇ 42.5, KZÇ 42.5R, KZÇ 52.5, KZÇ 52.5 R olarak gösterilmektedir.

Beyaz çimento Dekoratif amaçlı olup, renk verici oksitler içermeyen hammadde kullanımıyla üretilen katkısız çimentodur. Portland çimentosunun Türk Standartlarında basınç dayanımları ile dekoratif amaçlı olmasına rağmen Beyaz çimentonun basınç dayanımları aynı değer aralıklarında gösterilmektedir. BPÇ 70 ve BPÇ 85 olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Beyazlık derecesine göre bu isimleri alırlar. 28 günlük basınç dayanımına göre BPÇ 32.5 ve BPÇ 42.5 olmak üzere iki sınıftır.

Erken dayanımı yüksek çimento Bu çimento türü, özel üretilen klinker ve az miktar da alçıtaşının birlikte öğütülmesi ile meydana gelmekte olup, erken dayanımı yüksektir. 28 günlük basınç dayanımı EYÇ 52.5 olarak gösterilmekte olup, tek tiptir.

Sülfatlara dayanıklı çimento İçerisinde en fazla %5 C₃A miktarı olan ve bunun yanında C₄AF + 2C₃A miktarı en fazla %25 olan klinkerle, bir miktar alçı taşının öğütülmesi ile meydana gelen çimentodur. 28 günlük basınç dayanımı SDÇ 32.5 olarak gösterilmekte olup, tek tiptir.

Süper sülfat çimentosu İçerisinde, yüksek fırın cürufu ile kalsiyum sülfatın kütlece en az %65 oranında yer aldığı, bir miktar portland çimento klinkeri veya portland çimentosu ile birlikte öğütülmesi sonucu meydana gelen çimentodur. 28 günlük basınç dayanımı SSÇ 32.5 olarak gösterilmekte olup, tek tiptir.

Harç çimentosu İçeriğinde puzolanik maddelerin, en fazla %60 oranında yer aldığı çimentodur. 28 günlük basınç dayanımı HÇ 16 olarak gösterilmekte olup, tek tiptir.

Özel katkılı çimentolar hakkında detaylı bilgiler için tıklayınız.