Büzülme
Büzülme

Büzülme nedir? Beton büzülme hesabı hakkında standartlar

Yük uygulanmamış, sabit sıcaklıkta tutulan ve şekil değiştirmesi kısıtlanmamış bir numunede zamanla ölçülen şekil değiştirme büzülme şekil değiştirmesi olarak bilinmektedir. Betonun kurumasına etki eden bütün faktörler tarafından büzülme etkilenmektedir. Bu faktörler arasında; karışımın su / çimento oranı, betonun su içeriği, elamanın şekli ve boyutları ve ortamın bağıl nemi sayılabilir. Sıcaklık artışı da kurumayı hızlandırdığından büzülmeyi arttırıcı yönde etki yapmaktadır. Etki edenlerden eleman boyutlarının büzülme üzerindeki etkisi önemlidir. Bu olay aynı zamanda kullanılan agrega tipinden ve karışımdaki agrega hacminden etkilenmektedir. Betonda kullanılan agrega, çimento hamurunun büzülmesini engelleyici yönde etki yapar dolayısıyla kullanılan agrega hacmindeki artış daha düşük rötre şekil değiştirmelerinin ölçülmesine neden olmaktadır. Aynı şekilde daha büyük elastisite modülüne sahip olan agregaların kullanılması da görülecek büzülmeyi azaltmaktadır.

Zamana bağlı davranışların incelenmesi için çeşitli yönetmelikler kullanılmaktadır. Bu yönetmeliklerde kullanılan parametreler ve kabuller farklılık gösterdiğinden elde edilen sonuçlarda bir miktar fark içerebilmektedir.

ACI 209R-92 (1992), Amerikan Beton Enstitüsü (American Concrete Institute) tarafından geliştirilmiş olup, beton malzemeden üretilmiş yapı elemanlarının büzülme ve sünme davranışlarının incelenmesi için kullanılmaktadır. Büzülme ve sünme davranışının modellenmesi için çeşitli denklemler içermektedir. Yönetmelik kapsamında yer alan modeller, 20 MPa ile 70 MPa aralığında 28 günlük ortalama basınç silindirik dayanımına sahip betonlara yöneliktir.

CEB-FIP Model Code (2010), Avrupa Beton Komitesi (Comité européen du bétonEuropean Committee for Concrete ve Fédération Internationale de la PrécontrainteInternational Federation for Prestressing) tarafından geliştirilen bir yönetmeliktir. Betonun uzun süreli davranışını modellenebilmesine yönelik çeşitli formüller içermektedir. Normal mukavemetli beton için sünme ve büzülme etkilerini belirlemek için pratik ve uygulanabilir olmasından dolayı genel kullanım alanı bulmuştur.

AS3600 (2009) standardı, Avustralya Standartlar Komitesi BD-002 tarafından geliştirilmiştir. Standardın temel amacı, kullanıcılara yapısal mühendislik mekaniği prensiplerine dayanarak, çelik takviye veya ön gerilmeli tendonları olsun veya olmasın, beton yapıların ve elemanların tasarımı ve detaylandırılması için ulusal olarak kabul edilebilir birleşik kurallar sağlamaktır. Standartta aynı zamanda sünme ve büzülme gibi zamana bağlı deformasyonların hesaplanması için bir yöntem de sunmuştur.

Eurocode 2 (2004) betonarme yapıların tasarımı ile ilgili bir standarttır. Sünme ve büzülme gibi zamana bağlı deformasyonları hesaplanması için sayısal bir yöntem sunulmuştur. Bu standart kapsamında, beton içeren yapılarda büzülme ve sünme davranışlarının zamana bağlı önemli özellikler olduğu vurgulanmaktadır.

Leave a reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *