Betonun yerleştirilmesi ve dikkat edilmesi gerekenler

Kalıplar, dökülmüş olan ıslak betonun hareketini sınırlamak ve beton plaklar arası lamba-zıvanalı yüzey oluşmasını sağlamak amacıyla kullanılır. Devrilen, yerinden oynayan, oturan kalıplar bitmiş betonda kötü bir manzaraya ve kaliteye sebep olur. Çelik kalıplar yerleştirilirken, önce bir doğrultu belirlenir, daha sonrasında belirli aralıklarla kazıklar çekilerek, aynı kotta ilerleyecek şekilde ip veya ince çelik halat gerilir. Daha sonrasında ise bu iplere teğet olacak şekilde kalıbın kazıkları çakılır ve sıradaki kalıplar ilk kalıp baz alınarak yerleştirilmeye devam eder.

Beton dökerken hava sıcaklığı her zaman önemli bir kriter olmuştur. Mevcut şartnameler beton dökümündeki maksimum sıcaklığı vermemektedir ancak +40°C’den daha sıcak havalarda beton dökülmemesi önerilmektedir böylece betonun çabuk priz alıp kılcal çatlaklarının artması önlenir.

Betonun korunması

Betonun döküldükten sonraki ilk 72 saatte ıslak tutulması kırılma modülünü %20 ve aşınma direncini %35 oranında artırır. Bu yüzden ilk üç gün betonun ıslak tutulmasına özen gösterilmelidir. Bunun için genellikle sıcak havalarda, betonun üzerine branda veya şilte serilerek ıslatılır. Suyun ulaşılması zor olduğu yerlerde dökülen betonlarda ise, kalsiyum klorür kullanılabilir. Bu betonun havadan nem çekebilmesini sağlar. Bunun için ise bitmiş betona önce branda örtülür, prizini alan betonun brandası kaldırılarak kalsiyum klorür yüzeye serilir.

+5°C altındaki hava sıcaklıklarında dökülecek olan betonda ısıtılmış agrega, sıcak su ve yüksek ilk dirençli çimento kullanılması gerekmektedir. Çimentonun sertleşmesini sağlayan kimyasal tepkimeler +5°C ve +20°C’ler arasında gerçekleşir, ancak beton uygun bir sıcaklıkta döküldüğü ve ortaya çıkan ısının bünyede tutulduğu sürece, priz alma süreci herhangi bir sıcaklıkta gerçekleşebilir.

Yol gibi yapılarda enine genleşme derzlerinin, kaplama yüzeyine tam dik olmasına özen gösterilmelidir. Ayrıca derz dolgu malzemesinin daima hazırda tutulması gerekir, aksi takdirde dolgu uygulanana kadar derz arasına kaçacak küçük bir beton parçası, genleşme anında kama gibi çalışarak betonu çatlatacaktır. Beton dökümünden sonra açılacak olan derzlerde, betonun priz başlangıcında kesmeye dikkat edilmelidir, geç kalınırsa kesme işlemi zorlaşır ve çatlaklar meydana gelebilir.

Beton için harmanlar şeklinde sahaya vagonlar veya kamyonlar ile getirilen malzemelerin plentte kullanılması yanı sıra hazır beton da kullanılır. Döküm alanına çağırılan godeli hazır beton mikseri, servis yolu olmadığı sürece, düzenlenen taban zemini üzerinde gideceğinden, tesviyesi iyi yapılmayan veya iyice sıkılaştırılmayan tabanda bozukluklara sebep olabilir. Bu yüzden üzerinde kendi bomu olan transmikserler ile beton dökülmesi daha sağlıklı olacaktır.