Betonarme tarihte ilk kez küçük bir teknede kullanıldı
Betonarme uygulamalar kompozit olarak tanımlanabilir çünkü içerisinde beton ve çelik kullanılmaktadır. Beton gelişen teknoloji ile beraber günümüzde en çok kullanılan yapı elemanıdır. Yaşadığımız ortam incelendiğinde barajlar, köprüler, binalar, yollar, hava alanları vb. malzeme olarak beton içerir. Beton taze kıvamda iken koyulduğu kabın veya kalıbın şekline alabilmesi dolayısıyla kullanım alanı bu kadar geniş ve kullanımı kolaydır. İlk keşif tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber beton kullanımının başlangıcı 1840 lı yılların sonu olarak tahmin edilmektedir. Betonun insan hayatında ilk kullanılmaya başlandığı zamanda Hollandalı Modernist Mimar, Hendrik Petrus BERLAGE 70 yıllık tecrübeden sonra 1922 yılında betonu, malzeme alanında demirden sonraki en önemli buluş olarak tanımlamaktadır.
Betonarmenin doğuşu olarak kabul edilen olay ise 1848 yılında Fransız çiftçi Joseph Louis LAMBOT’un beton ve donatıyı bir araya getirerek ürettiği ve 1855 yılında Pariste meraklılara sergilediği küçük bir teknedir. Lambot aynı yıl içerisinde bu teknenin patentini de aldı ve tekne 1902 yılına kadar Miraval Gölünde aktif olarak kullanıldı. Bu gelişmelerden sonra beton ve çelik daha uygun ve kullanışlı olacak şekilde bir araya getirildi ve artık birçok alanda kullanılmaya başlandı. Giderek sistemleşen betonarme kullanımında ilk şartname ABD’de 1904 ve Almanya’ da 1906 yılında imzalanmıştır.
Ülkemizde ise ilk betonarme yapı 1920 yılında inşa edilse de seri olarak hazır beton kullanımı 1974 yılında başladı.İlerleyen yıllarda , betonunun davranışı,kalite kontrol deneyleri,ekipman kalitesinin devamlılığı, ekonomisinin artması, şartların zor olduğu bölgelerde beton yapı inşası, katkı maddeleri konularında büyük gelişmeler meydana gelmekte ve devam etmektedir. 20. yüzyılın sonlarına doğru kullanılmaya başlanan özel katkı maddeleri sayesinde, mukavemeti oldukça yüksek ve yapı açısından da bir o kadar esteki yapıların meydana getirilebildiği söylenebilir.
Günümüz teknolojisinde imal edilen ve kolaylıkla yerleştirilebilen betonlar, bu tür betonların mukavemetindeki izlenen artışların, bu malzemelerle daha farklı veya fonksiyonel yapıların ortaya çıkmasına katkı sağladığı belirtilmektedir. Beyaz renkte çimento kullanılarak imal edilen beyaz betonlar, kalıbı özel tasarlanmış astarlar, katkı olarak pigment kullanılarak üretilen renkli betonlar ve bunların bir araya getirilmesi oluşturulan kombinler, mühendislik alanına birçok yenilikler katmaktadır. Mühendislik alanına katkı sağlayan bu malzemeler, mimarlara da çok daha estetik yapılar yapma imkanı sunmaktadır.
Betonarme yapı aşamaları ve gerekli evraklar
Bir betonarme yapı gerek yapımından önce gerekse yapım aşaması ve sonrasında belli standart ve yönetmelikler çerçevesinde icra edilir. Bu bilgi ve belgeler TS 500 Türk Standartlarında açıkça ortaya koyulmuştur. Bununla beraber detay çizimlerinde ve uygulama projesi kalıp planlarında edinilmesi gereken bilgiler; kullanılan betonun sınıf ve kıvamı, donatının sınıfı, çimento standart numarası ve cinsi, agreganın en büyük tane çapı, yapı elamanlarının üzerindeki beton örtü kalınlıkları olarak sayılabilir.
Betonarme yapıların kullanıma kadar geçen aşamalar; bölgenin imara açılması, arsa için zemin incelemelerinin tamamlanması ile başlamaktadır. Daha sonra taşıyıcı sistem tasarımı için inşa malzemesinin seçimi ( ahşap, tuğla vs.), perde, duvar gibi taşıyıcı sistem elemanlarının hazırlanması, boyutlandırmaların yapılması aşamasına geçilir. Rüzgar yükleri deprem bölgesi yükleri ve hareketli yükler belirlenir. Yapısal çözümleme için tasarım kesitler hesaplanır, proje hazırlanır, denetimden geçirilir, inşaat tamamlanır ve kullanım-bakım-onarım sürecine geçilir.
