Agrega Gevşek Yığın Yoğunluğu

Agrega Gevşek Yığın Yoğunluğu deneyi TS EN 1097-3 (1999) standardına göre yapılmaktadır. Ölçüsü belli olan bir kap içindeki agreganın kuru kütlesi tartılıp hacime bölünerek gevşek yığın yoğunluğu hesaplanır. Boşlukların yüzdesi de gevşek yığın yoğunluğu ve dane yoğunluğu kullanılarak bulunulur. Deney için numuneler hazırlanırken TS EN 932-2 (1999)’ye uygun şartları sağlayan 3 deney numunesi alınarak kullanılacak agrega 110±5°C’de sabit kütleye kadar kurutulur. Numune kabını doldurmak için her bir deney numunesi için gerekli kütlenin %120-150’si arasında olmalıdır.

Hafif agregalar için uygun olduğunda, deney numunesi 110±5°C’de etüvde kurutulduktan sonra 23±5°C ve %50±10 bağıl nemde nem eşitlenmesi için aralarında uyum olmalıdır. Deney başında tartılacak ölçü kabı boş temiz ve kuru olmalıdır. Ölçü kabı yatay bir yüzeyde kürekle numune alınarak tamamen doldurulur. Oluşabilecek ayrışmanın en aza indirgenmesi için ölçü kabı doldurulurken kürek numune kabının üst çevresine dayandırılmalıdır. Hiçbir zaman kürek ölçü kabının üst kenarından yüksekliği 50 mm’yi aşmamalıdır. Açığa çıkabilecek ayrışmayı engellemek için yüzey düzgün dağılımda olmalı ve sıkışmayı önlemek için cetvel kullanılarak veya elle düzeltilmelidir.

Ölçü kabının üst yüzeyinden taşan agregalar özenle yüzeyden uzaklaştırılmalıdır. Dolu numune kabı tartılıp kütlesi %0,1 doğrulukla not edilir (M2). Gevşek yığın yoğunluğu Pb, her deney numunesi için aşağıdaki eşitlik kullanılır.

Pb=M2-M1/V

Burada; M1 : Boş ölçü kabı kütlesi, kg

M2 : Ölçü kabı ve deney numunesinin kütlesi, kg

V : Ölçü kabının iç hacmi, dm³’tür.

Birim hacim ağırlık: Daneler arasındaki boşluklar da dahil olmak üzere yığın halindeki bir agreganın birim hacminin ağırlığı olarak ifade edilir. Agregaların birim hacim ağırlığı; agreganın dane boyu, dane şekli, kusurlu malzeme yüzdesi, yerleştirme şekli, özgül ağırlık ve su içeriği gibi etkenlere bağlıdır ve gevşek veya sıkışık olmak üzere iki tiptir.

Gevşek birim hacim ağırlığı belirlenirken agrega ölçü kabına üstten serbest şekilde boşaltılarak doldurulur ve agreganın sıkışmamasına ve özen gösterilir. Sıkışık birim hacim ağırlığın belirlenmesinde ise agrega ölçü kabı şişleme çubuğu ile sıkıştırılarak veya kaba titreşim uygulanarak yerleştirilir. Birim hacim ağırlıktan agrega içindeki boşluk miktarı hesaplanmasına ek olarak özel amaçlar için de agreganın uygun durumda olup olmadığı da değerlendirilebilir. Betonun birim hacim ağırlığı ne kadar yüksekse dayanıklılığı ve taşıma gücü de o oranda yüksektir. Agrega sıkışma oranı ne derece yüksek olursa basınç dayanımı ve dış etkilere dayanımı da o derece yüksek olur. Beton bileşiminin belirlenmesinde ve malzeme miktarının ölçülmesinde, agrega birim hacim ağırlığının bilinmesi gerekir. Betonarme betonları için kullanılacak agregaya ilişkin birim hacim ağırlıkların 1,50-1,85, kırma taşlarda ise 1,30-1,50 arasındadır.

Agrega özgül ağırlık deneyi: https://volkanatabey.com.tr/agrega-ozgul-agirlik-ve-su-emme-deneyi