TS500’de Kenetlenme boyu ve Betonarme Donatı Birleşimi
TS 500’de kenetlenme boyu, kesitte bulunan donatı çubuklarının betonlama sırasındaki durumuna bağlı olarak iki şekilde ifade edilir. Birinci durum ikinci durum dışında kalan tüm çubuklar için geçerlidir. Peki ikinci durum nedir: Betonlama esnasında eğimi yatayla 450 – 900 aralığında olan ve daha düşük eğimli veya yatay olup da betonlama yapılırken kesitin alt yarısında veya kesitin serbest üst yüzünden 300 mm’den daha uzakta olan çubuklar TS 500’de düz kenetlenme, donatının ihtiyaç duyulmayan noktadan düz olarak lb kadar uzatılması olarak tanımlanmıştır. Düz kenetlenmeye ancak nervürlü çubuklarda izin verilmiştir.
Burada; fyd donatının akma dayanımı, fctd betonun tasarım eksenel çekme dayanımı ve ɸ donatı çapıdır. 32 mm < ɸ ≤ 40 mm arasındaki donatı çapına sahip durumlarda hesaplanan kenetlenme boyu 100/(132- ɸ) katsayısı ile çarpılıp arttırılır. Düz çubukların daha az aderans kuvvetine sahip olmalarından dolayı 20ɸ yerine bu değerin iki katı olan 40ɸ kullanılmalıdır. Hesaplanan donatı kesitteki donatının altında (az) kalırsa kenetlenme boyları, hesaplanan donatı alanının mevcut donatı alanına oranı ile çarpılıp azaltılmalıdır. Ancak, bu azaltma ile bulunan boyu, yukarıdaki denklemden hesaplanan boyun ½ sinden ve 20ɸ den az olmamalıdır. Donatı çapı beton örtüsünden fazla yada aynı sırada yer alan donatı çubukları net uzaklık değeri donatı çapının 1.5 katından az ise kenetlenme boyları 1,2 ile çarpılarak çapılır. Donatının ucunun kanca olarak bükülmesi şeklinde yapılan kanca ile kenetlenme uygulamalarında, gereken kenetlenme boyu azaltılabilir. Kenetlenme boyu aşağıdaki durumlarda verilen formül değerinin 3/4’ü kadar alınır.
Burada; dm merdane çapıdır. Donatının ucu bu merdane etrafında bükülerek kanca haline getirilir. 180 derece kanca uygulamasında kancanın serbest ucunun uzunluğu 60 mm’den az olmamalıdır. Merdane çapı dm 6ɸ’den az olmamalıdır. 90 derecelik yapılan kanca uygulamasında kancanın serbest ucunun uzunluğu 12ɸ’den, merdane çapı dm, ise 6ɸ’den az olmamalıdır. Basınç donatıları, çekme donatılarına kıyasla aderans yönünden daha az tehlike arz ederler. Bundan dolayı standartlarda basınç donatısının kenetlenme boyu çekme donatısına oranla daha kısadır. Basınç donatısına kanca yapılamaz. Donatı çubuğu bütün yük düzenlemeleri altında basınca çalışıyorsa, kenetlenme boyu, nervürlü çekme çubuklarının düz kenetlenmesi için verilen bağlantı ile hesaplanan değerin 3/4 üne kadar azaltılabilir.
Etriyelerde düz bindirme ile kenetlenme deprem veya burulma etkisi altındaki yapı elemanlarında kullanılamaz. Etriyelerin kanca ile kenetlenme uygulaması 900 veya 1350 ’lik kanca yolu ile sağlanmalıdır. 1350 ’lik kanca uygulaması kolonlar, dikdörtgen kesitler ve burulmaya maruz kalan elemanlar için kullanılmalıdır. 900 ’lik kanca uygulaması ise tabla içinde kalmak koşulu ile ancak dişli döşeme kirişlerinde kullanılabilir. 900 ’lik bindirmeli kanca uygulaması ise deprem veya burulma etkisi altındaki elemanlarda kullanılamaz.
