vurgu
vurgu

Tasarımda vurgu ve bazı örneklerde vurgulanan kısımlar

Vurgu tasarımda dikkat çekmek istenilen alan olmakla birlikte, eserin en göze batan kısmıdır. Her görsel tasarımın bir noktası gözü daha çok etkiler ve kendine çeker. Bu nokta seyirci tarafından ilk bakışta algılanır. Bazen de tasarımın izlenmesi bu noktadan başlar daha sonra tüm tasarımı gezer ve tekrar bu noktada gezme işlemi bitirilir. Ayrıca bu nokta seyirciyi en çok etkileyen kısım ya da ayrıldıktan sonra hafızasında en çok yer eden kısımdır. İşte bu kısım tasarımın vurgusudur.  Bir tasarımda odak noktası oluşturulmalıdır. Bu renk, şekil, form veya diğer elemanlarla sağlanabilir. Açık koyu, dolu boş ilişkisi dikkat edilmesi gereken bir husustur. Tasarımda göz alıcı olan, odak noktasıdır. Boyut, yerleşim, şekil, renk veya çizgilerin kullanımı vurgulanacak kısmı tanımlamaktadır.

The Bahai Gardens
The Bahai Gardens

İsrail’ in Haife şehrinde yapılan The Bahai Gardens vurguya verilebilecek en güzel örneklerdendir. Bahai bahçesinin merkezinde Bab’ ın mezarı bulunur. Merkezden yukarıya doğru dokuz teras ve aşağıya doğru da dokuz teras bulunmaktadır. 1949 yılında Abdülbaha’ nın büyük torunu Şevki Efendi Bab’ ın makamını altın kaplama ile kaplattırmıştır. Yapının inşaası on bir yıl sürmüş, 2001 yılında tamamlanmıştır. Her yıl binlerce Bahaili bu mekanlara gelir, ibadetlerini yerine getirir ve burada dua ederler. Bahai Gardens’ daki mozaik kısımda kullanılan pastel tonları ve peyzajıyla beraber verdiği etki bütünün odak noktasıdır. Vurgulanan kısım odak noktası haline getirilmiştir.

Merkezcil yerleşim, bina odaklı kullanılan çizgisel peyzaj etkisi ve binanın geometrik şekli organik dokusuyla beraber kontrastlık oluşturmuştur. Vurgu ana konunun öne çıkarılmasıdır. Her görsel tasarımın anlatılmak istediği bir temel fikir, olay ya da izlenim vardır. İşte bu asıl anlatılmak istenen tasarımın vurgusudur. Bu asıl anlatılmak istenen seyirci tarafından hissedilir ve seyirciyi en çok etkiler. Vurgu bir ögenin diğerine göre baskın olmasıdır. Görsel tasarımı oluşturan ögeler her zaman aynı öneme sahip değildir. Bazı görsel ögeler daha çok ön plana çıkarılmıştır. Tabi ki bu ön plana çıkarılmış ögeler tasarımın amacına, konusuna ana fikrine en iyi hizmet eden elemandır. Bu yüzden de diğer görsel elemanlara göre daha baskındı ve ön plandadır. İşte bu ön plana çıkarılmış ve daha baskın hale getirilmiş görsel öge çoğunlukla tasarımın vurgusudur.

Bosco Verticale
Bosco Verticale

2014 yılında İtalyanın Milano şehrinde inşa edilen Bosco Verticale ödüllü yapılardandır. İtalyan mimar Stefano Boeri’ nin imzasını taşımaktadır. Dünyanın ilk dikey ormanlarından olan Bosco Verticale, çevre ve biyo çeşitliliğin yenilenmesini, oksijen üretimini sağlamaktadır. 76 ve 110 metre yüksekliğinde iki kuleden oluşan yapıda yüzlerce ağaç ve binlerce bitki yer almaktadır. Bosco Verticale projesindeki vurgu blokların dış cephelerinde kullanılan cam değil, bitkiler olmuştur. Bu bitkiler camlara göre daha baskın olmasıyla beraber proje ön plana çıkarılmıştır. Ön plana çıkarılmış baskın hale getirilmiş bu bitkiler tasarımın vurgusudur. Büyüyen ve gelişen cephesiyle, adeta yaşayan bir binadır. Renkleri mevsimlere göre değişen bitkiler ve ağaçlar, yazın serinlik sağlarken kışın da yapraklarını dökerek mekanlara gün ışığının girmesine izin vermektedir. Yeşil kuleler aynı zamanda böcekler ve kuşlar içinde bir yaşam alanıdır.  

Vurgu sanatçının izleyiciyi çekmek istediği merkezidir. Sanatçı sanat eserinde sanat dili yoluyla izleyici ile konuşur. İzleyiciye söylemek istediği bir şeyle vardır. Sanatçı izleyiciye söylemek istedikleri bazı şeylerin özellikle anlaşılmasını ya da seyirciyi etkilemesini ister. Başka bir deyişle, tıpkı sözlü iletişimde olduğu gibi görsel iletişimde de bir ana tema vardır. Bu ana temayı daha iyi ortaya koymak isteyen tasarımcı seyirciyi bazı görsel merkezlere çeker. İşte bu görsel merkez tasarımın vurgusudur. Her tasarımın bir esas görüş noktanın bulunması ve bu noktaya da vurgu ile dikkat çekilmesi gerekir. Vurgu tasarımda ilk görülen noktadır. Bir tasarımda ilk görülen nokta en göze batan noktadır, en ilginç ve seyirciyi ilk etkileyen noktadır. Bundan, seyirciyi ilk olarak etkileyen bölüm, diğer bölümlere göre daha etili görsel anlatıma sahip olduğu anlamını da çıkarabiliriz.

Kubbetüs Sahra
Kubbetüs Sahra

Raja ibn Haywah ve Yezid bin Salam imzalı Kubbet- üs Sahra Emevi halifesi Abdülmelik b. Mervan tarafından 689- 691 yılları arasında inşa edilmiştir. Kubbetüs Sahra mimari özellikleri ile eşsiz bir yapıdır. Düzgün bir sekizgen üzerine inşa edilen cami, Hz. Muhammed’ in miraca çıktığı Hacer- i Muallak taşının üzerindedir. Kebbet- üs Sahra, üç din içinde kutsal olarak kabul edilmektedir. Merkezi bir plan şemasına sahip olan yapı, kayayı çevreleyen bir çift koridor ve sekizgen bir kasnak üzerine oturtulan kubbeden oluşur. Çevresinde 16 penceresi olan kasnağı bulunan yapının gösterişli bir kubbesi vardır.

Kanuni Sultan Süleyman bu kubbeyi altın ile kaplatmıştır. Kubbe kasnağı ise çinilerle kaplıdır. Kasnakta isra suresinden ayetler bulunmaktadır. Üst pencerenin kenarlarını süsleyen çiniler Kanuni Sultan Süleyman dönemine ait Osmanlı çinileridir. Zeytin, hurma badem ağaçları, bambu demetleriyle akuntus ve asma yaprakları, bereket boynuzları, sepet, vazo, çiçek, kozalak, meyve ve mücevher kompozisyonları kullanılarak erken İslam süsleme sanatının bir örneği olmuştur. Kubbet- üs Sahraya bakıldığında ilk göze çarpan nokta altın kaplamalı kubbesidir. Daha sonra insanları etkileyen kısım kasnağı kaplayan Osmanlı çinileridir.

Leave a reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *