Slump deneyi (Çökme hunisi ile kıvam tayini)
Slump deneyi yapılış amacı taze betonun kıvam değerlendirmesini yapmaktır. Deneyde hazırlanan taze betonlar, mala yardımı ile üçte birlik bölümler halinde slump hunisine yerleştirilir. Yerleştirilen her üçte birlik kısımda şişleme çubuğu ile 25’er kez şişleme uygulanır. Bu işlemden sonra huni sabit çekilme hızı ile çekilir ve huniden çıkan beton kıvamına bağlı olarak belirli bir miktar çökme gösterir. Çöken beton yığınının yanına boş huni konulur. Huninin üzerine konulan yatay bir çubuk ile çöken beton arasındaki mesafe bir cetvel yardımı ile okunur. Okunan değer, betonun çökme (slump) değeri olarak ifade edilir.
Deney oldukça basit ve şantiye ortamında uygulanabilir aşamalardan oluşur. Ekonomik bir deney olması sebebiyle bir çok çalışmada uygulanmaktadır. Beton için önemli bir yorumlama kriteri olarak geçerliliğini korumaktadır. Uygulama sırasında standart huni değerlerine dikkat edilmesi gerekmektedir. Ölçüm yapılırken ve beton numune üretirken titiz olunması gerekir. Deney işlemlerinin taze beton üzerinde uygulandığının unutulmaması son derece önemlidir.
Slump Deneyi yapılışı ve kullanılan araçlar
Bu deney için gereken cihazlar; kalıp, sıkıştırma çubuğu, huni doldurma başlığı, cetvel, taban plakası, kepçe, kürek, kronometre.
Slump deneyi, taze beton kıvamını tayin etmek amacı ile yapılır. Çökme deneyi, 10mm ile 200mm arasında çökme değerine sahip betonların kıvamındaki değişimleri ölçmektedir. Bu sınırlar dışında, çökme değerinin (slump değerinin) ölçülmesi yoluyla kıvam tayini uygun değildir ve bu durumda diğer kıvam tayini deneyleri kullanılmalı. Deney sırasında, taze betondaki çökme işlemi çökme hunisinin çekilmesinden sonraki 60 saniye bekleme sonrasında çökmeye devam etmesi gözleniyorsa beton kıvam tayini için uygun değildir. Beton agrega tane büyüklüğüne bakılır ve en büyük tane boyutu 40mm’den daha fazla ise betona çökme deneyi uygulanamaz.
Çökme hunisi içerisinde beton doldurulurken sıkıştırma işlemi uygulanır. Daha sonra huni şeklindeki kalıp yukarı doğru kaldırılır. Ortaya çıkan beton numune şekli ölçülür ve kıvam belirlenir. Deney sırasında numunenin kaydırılması ve şeklin düzgün çıkmaması gibi yanlış uygulamalar yapılırsa deney tekrarlanır ve o numune değerleri geçersiz kabul edilir. Koparak ayrılan parça görülmesi durumuna ise beton yeterli plastiklik ve kohezyona sahip olmadığı için çökme deneyi yapılamaz.
