Şantiye yerleşim planlaması nasıl yapılır?
Şantiye yerleşim planlaması, genellikle şantiyelerde en iyi geçici tesis düzenlemesini bulmak için yapılır ve böylece, personel ve ekipmanın ulaşım mesafeleri en aza indirilebilir. Şantiye alanı, bina projelerinin üretildiği bir fabrika olması nedeniyle, saha düzeni yerleşimini belirlemek gerekmektedir. Şantiye yerleşim planları yapılırken kurulacak olan şantiyenin işleyiş kolaylığı dikkate alınarak planlanmalıdır.
Şantiye yerleşimi, şantiye ekipmanlarının, şantiyenin sınırları içerisinde belirlenmesi, boyutlandırılması ve konumlandırılmasını içerirken, inşaat sürecinin etkili bir şekilde planlanmasını ve yönetilmesini sağlamaktadır. Planlama ve inşaat aşamalarının yönetimini gerçekleştirmek için inşaat yönetimi analizlerini içeren bir tablo hazırlanarak, çizelgede zaman kalemi karşılığında inşaat işlerinin programlandırılması, maliyet kalemi karşılığında bütçeler, kalite kalemi karşılığında şantiyedeki kalite kontrol mekanizmaları, inşaat yeri kalemine karşılık gelen yerde ise şantiye yerleşim planı, iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri, kış sezonu için yapılması gereken planlamaların yer alması gerektiği belirtilmiştir.
İnşaat yönetiminin en önemli bileşenlerinden birinin atık yönetimi ile ilgili olduğu göz önünde bulundurulduğunda, üretkenliği ve kaliteyi geliştirmek için şantiye yerleşimide JIT, kanban, kaizen uygulanmasının kullanılması önem taşımaktadır. Şantiye yerleşim planı, projenin ihtiyaçlarına ve şantiye koşullarına en uygun şantiye yerleşimini elde etmek için oluşturulmuş plandır. Şantiye planlaması, proje yöneticileri ve planlamacıları tarafından yürütülen karmaşık ve önemli bir görevdir. Bir işgücü, zamanının yaklaşık %47’sini yararlı bir şekilde kullandığını ve %17’sini de şantiyede dolaşmak için harcadığını, doğru şantiye yerleşim düzeni sağlandığında zaman ve maliyette önemli tasarrufların gerçekleştirilebileceği görülmüştür. Proje devam ederken, mobilizasyonda yapılması gereken herhangi bir işlem, değişiklik, iptal süre kayıplarına ve ek maliyetlere neden olacaktır.
Örnek bir şantiye yerleşim sınıflandırması
Şantiye tesisleri, şantiye işletme üniteleri, şantiye sosyal tesisleri ve şantiye alt yapı tesisleri olmak üzere üç kısımda ele alınır. Şantiye işletme üniteleri, şantiye bürosu, atölye binası ve tesisleri, ambarlar, betonarme demiri hazırlama sahası, marangozhane, beton tesisi, taş ocakları, laboratuvarlar ve patlayıcı madde depolarından oluşur. Şantiye sosyal tesisleri, işçi sosyal tesisleri, yönetici sosyal tesisleri, şantiyedeki çalışma saatleri dışındaki yaşantılar olarak gruplandırılır. Şantiye alt yapı tesisleri ise, dış su tesisatı, elektrik tesisatı, basınçlı hava tesisatı, yollar ve yeşil alanlardan oluşmaktadır. İhtiyaca ve yapılacak işe göre bu sınıflandırmalar arttırılabilir.
Şantiye yerleşim planlarının oluşturulma sürecinde yalın ve sürdürülebilir prensiplerden yararlanılması, etkinliğin arttırılmasına katkıda bulunabilmektedir. Şantiyenin bina yapımı için toplanmış veya dönüştürülmüş tüm malzemelerin yoğunlaşma noktası olduğu, akışların koordinasyonunun iyi sağlanmasının ise yalın inşaat hedefine ulaşmada büyük önem taşıdığı söylenebilir.
