Nicoll Otoyolu Neden Göçtü?
2004 yılında Singapur’da inşaatı yapılan Nicoll Otoyolunda 30 m derinliğindeki kazıda göçme gerçekleşmiş ve 4 işçinin ölümüyle sonuçlanmıştır. Kazanın ardından yapılan resmi soruşturmalarla birçok faktör açıklanmıştır. Çöküntünün nedenleri incelenirken çok titiz davranıldı. Dünyada derin kazılarda her on sene de yaklaşık olarak 15 olağanüstü çökmeler olmaktadır. Nicoll otoyolunda yaşanan derin kazı çöküşü ile ilgili Singapur’da kamu soruşturması yapıldı. Singapur 2004’ten önce geniş bir yeraltı demir ağına sahipken, az sayıda ölümlü iş kazası kaydı bulunmaktadır. Derin kazıda yaşanılan çöküş altı şeritli Nicoll otoyolu bitişiğinde inşaa edilen 110m tüneli parçaladı.
20 Nisan 2004’de diyafram duvarları destekleyen çelik payandaların başarısız olması sonucu 4 işçi öldü ve karayolunun bir kısmı tahrip oldu. Felaketin olması diyafram duvarları destekleyen çelik yatay strut boruların ve kuşak kirişlerinin aralarındaki bağlantıların başarısız olması nedeniyle oldu. Diyafram duvarlar toplam 10 seviyede birbirinden ayrılırken, geçici yatay çelik dikmeler 9 seviyede kurulmuştu. Felaket, Soruşturma Komisyonuna göre yerin 30 m altında proje bitiş kotunun 3 m üstünde, dokuzuncu seviyede yapılan çelik kuşak bağlantılarında başladı. 9.seviyedeki bağlantıların çökmesi diyafram duvarın deforme olmasına ve üst seviyedeki strut boruların aşırı yüklenmesine ve eğilmesine neden oldu. İlk strut kuşağındaki bağlantının kopmasından bir saat sonra kazı tamamen çökmüştür.
Olayın yaşanması hakkında basında açıklananlar
Şantiyenin kurulduğu zemin 40 yıl önce zemin ıslah çalışmaları yapılmış olup, yaklaşık 30 m altında yumuşak deniz kili mevcuttur. Singapur’da diyafram duvarların çelik strut borularla desteklenerek yapılan inşaatlar 25 yıldır yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak yumuşak kilde 30 m kadar derin kazı yapılmamıştır. Gazete haberlerine göre gaz patlaması ile tünelin çöktüğü yer almaktadır. Ancak basında yumuşak kilde çökmenin ve yanlış kullanılmış bilgisayar programı ile tasarlanmış diyafram duvarların çöktüğü belirtilmekteydi.
Çökmeden iki ay önce, 2004 Şubatında strut borularındaki bağlantılar arasında yaşanılan problemler, kuşakların takviye edilerek donanımın iyileştirilmesine yol açtı. Bu geçici yanal desteklerindeki tasarımın sorgulanmasına neden oldu. Karayolu Taşımacılığı İdaresi uzmanı, bilgisayar programının yanlış kullanıldığını, duvarlardaki eğilme momentinin hesaba katılmadığını ifade etmiştir. Müteahhit firmayla bu konuda aynı fikirde değil. 20 Nisan 2004 sabahında 8. ve 9. Seviyelerde yollarda tehlikelerin başladığı, bu konuda şantiye mühendisinin bilgisayar tabanlı izleme programından takip ettiği dikmelerin alarm seviyesinin altında olduğunu kontrol ederek güvence verdi.
İşçiler 9. seviyeyi terk ederek, 8. sevivede çalışmaya başladı. Öğleden sonra maalesef çökme gerçekleşti ve 4 işçi hayatını kaybetti. Bu olayla ilgili bir kamu soruşturma ekibi kurulmuştur. 10 Mayıs 2005’te nihai rapor yaklaşık 1000 sayfa uzunluğunda olup yayınlanmıştır. Komite tasarım hatalarının 9.seviyenin çökmesiyle sonuçlandığına karar verdi. Komite çökmenin başlıca nedenlerini şöyle sıraladı. Strut borularında kuşak bağlantılarının yanlış tasarımı. İki kez hatalı geriye dönük analiz yapılması. Şantiyede yetersiz izleme. Bilgisayar programının yanlış kullanımı.
Nicoll otoyolu çökme sonrası yorumlar
Başlıca sebeplerin ortaya çıkmasına neden olan kanıtlar şöyle açıklandı. Tasarım kriterleri ve kodlar arasındaki uyumsuzluklar. Hidrolik kesme için yetersiz taban derinliği. Karmaşık zemin koşullarının yetersiz değerlendirmesi. Strut borularının 8 ve 9.seviyede ön gerilme kaybı. Risk değerlendirmesinin uygulanmaması. Tasarımının bağımsız kişiler tarafından incelenmemesi. Çelik kanal kesitlerinden alınan numunelerine uygulanan laboratuvar testlerinde nominal kapasitenin yarısını elde edilmiştir.
Sonuç olarak derin kazı aşamaları tasarım kontrolü, tasarımın denetlenmesi, yapılan işlerin izlenmesi, limit yüklerin belirlenmesi ve gözlemlenmesi, performansın geri analizi ve tasarım varsayımlarının doğrulanmasını içerir. Genellikle inşaatlarda karşılaşılan hasarlarda ana elemanların yeterli olduğu ancak bağlantıların başarısız olduğu görülmektedir. Derin kazılar bir bileşenin arızalanması durumunda sistemin bu duruma dayanacak kadar sağlam olması gerekir. Bilgisayar programını kullanan mühendislerin deneyimlerinin az olduğunu ve ortaya çıkan sonuçları tam olarak anlayamaması ağır sonuçlar doğurur.
