Duvarlarda Görülen Hasarlara Müdahale Etmek
Duvarlarda temel altı zemin gevşemesi ve sıvılaşması, temel hareketleri, döşemenin deprem sırasında diyafram etkisi gösterememesi, çatının çeşitli nedenler ile su alması, nem, donma ve çözünme, çiçeklenme, bitkilenme, insanların verdiği zararlar gibi birçok nedenden hasar meydana gelir.
Çatlaklara yapılan müdahalelerde, çatlağın iki tarafına duvar malzemesine uygun olarak taş ya da tuğla yerleştirildikten sonra aradaki boşluğa enjeksiyon yöntemi ile harç basılır. Kullanılacak harcın tarihi yapı üzerinde bulunan mevcut harç malzemesi ile aynı değerlerde olması istenir. Mevcut harç içerisinde yapının bulunduğu yöreye ait tuğla kırıkları, kıtık, sönmüş kireç, dere kumu, mermer tozu…vb malzemeler bulunur. Kullanılacak harcın bu harç ile aynı değerde olabilmesi için mevcut harcın kimyasal ve fiziksel testlerden geçirilerek karışımın analizinin yapılması gerekir.
Piyasada satılan düşük sıcaklıklarda pişirilen ve içerisinde tuz bulunmayan kireç esaslı hidrolik bağlayıcılar ana malzeme olarak kullanılır ve yapılan analizler neticesinde katılması gereken yöresel malzemeler ilave edilerek, özgün harç elde edilir ve enjeksiyonda kullanılır. Böylelikle eski ve yeni malzeme tekrar bütünleşecek, yapı rijitliği sağlanacaktır. Kullanılan malzemenin duvar içindeki boşlukları tamamen doldurabilmesi ince ve akışkan olması çok önemlidir.
Duvarlarda hasar giderilmesi yapılırken tarihi özellikler bozulmamalıdır
Emicilik özelliği yüksek malzemelerle yapılan boşluklu duvarlarda, hem malzemenin emiciliği, hem çatlak genişliğinin etkisi, hem de duvarın iç yüzeyinde ne kadar boşluk olduğunun bilinmemesi sebebi ile tahmin edilenden daha fazla harç kullanılması karşılaşılan öngörülemeyen maliyetlerden biridir.
Eğer çatlak genişliği 1cm den fazla ise; Çatlağa bitişik özgün malzeme (taş, tuğla gibi), “U” şeklindeki dikiş elemanları çatlağın iki yanına tutturulur. Çatlak boşluğu uygun karışımla, yani özgün harca uygun yeni hazırlanacak harç veya piyasada satılan puzolan harçlarla elde edilen özgün harç ya da FRP ile doldurulur. Frp, karbon, aramid, kevlar, cam ve bazalt gibi yüksek fiziksel özellikleri olan malzemelerden üretilen kompozit sistemlerdir.
Çeşitli epoksilerle kompozit hale getirilirler. Aynı yöntem duvarın arka yüzüne de uygulanır. Uygulanan bu yönteme “dikiş atma” denir. Harcın enjekte etme işlemi bittikten ve kuruduktan sonra, duvardan numuneler alınarak yapılan işin boşlukları ne kadar doldurduğu gözlemlenir. Yeteri kadar doldurmadıysa, enjeksiyon tekrarlanır.
Eğer duvar içi yeteri kadar doldurulamadı ise; işlem tekrar edeceğinden, öngörülemeyen maliyet olarak karşılaşılacak ve keşif bedeli ile işin gerçek maliyeti arasında fark oluşacaktır.
Duvar yüzeyi toz ve çapaklardan arındırılarak, çelik hasırla tek yüzü ya da arka yüzü ile birlikte sarılarak, yüksek dayanımlı puzolanik kireç esaslı harç püskürtme yöntemi ile uygulanır Hasır kullanmak yerine FRP esaslı çubuk ve plakalar harca gömülebilir. Bu güçlendirme yöntemi tonoz dış kabuklarında da kullanılabilir. Tarihi yapı duvarlarında uygulanacak ise; bezemesiz taşıyıcı duvarlarda uygulanmalıdır. Aksi halde, tarihi izler kaybolacaktır.
