Artan beton ihtiyacı agrega kalitesini düşürüyor

Beton düşük maliyeti, yangına ve çevresel faktörlere karşı dayanıklılığı, istenilen özelikte ve şekilde üretilebilmesi, yapısında sanayi atıklarının kullanılmasıyla ekolojik yararlılığı gibi sebeplerle en çok kullanılan malzemedir. Baraj, konut, havaalanı, fabrika, alt yapı sistemleri, karayolları, atık depoları vb. birçok yapı için beton vazgeçilmez bir malzemedir. Günlük yaşamda insanoğlunun betonla etkileşim içinde olmadığı bir an hemen hemen yok denecek kadar azdır. Bunların yanında beton malzemesinde aranan dört temel özelik vardır: işlenebilirlik, dayanım, dayanıklılık ve hacim sabitliği. Ayrıca bu temel özeliklerden sonra gelen ekonomikliği de göz ardı etmemek gerekir.

Artan nüfus ve barınma ihtiyacı, betonun tüketimini her geçen gün arttırmaktadır. Buna bağlı olarak betonda en fazla hacmi kaplayan agrega kullanımının artması sonucu uygun doğal agrega temini gittikçe zorlaşmaktadır. Bu nedenle, beton üretiminde taş ocaklarından temin edilen kırılmış-elenmiş kırmataş agregaları kullanmaktadır. Ocaklardan elde edilen ince agrega kalitesinin beton yapımında büyük önemi vardır. Ancak kırmataş ocaklarında halen yıkama tesisleri yeterli verimlilikte çalışmamaktadır. Bunun sonucunda ince agrega yığınında topaklanmış veya agrega taneleri yüzeyine yapışık olarak 0.063 mm elek altı çok ince malzeme bulunabilmektedir. Bu malzemeler genellikle kil, silt ve taş unudur. Kompozit bir malzeme olan betonun oluşumu sırasında çimentonun hidrolik bir bağlayıcı olarak görevlerinden biri, suyla oluşturduğu çimento hamurunun agregaların yüzeylerini kaplamasıdır. Agrega tanelerine yapışan kilin, çimento hamuru-agrega arasındaki aderansı olumsuz etkilediği çeşitli çalışmalarla ortaya konulmuştur. Ayrıca, aşırı ince malzemenin belirli bir kıvam için betonun su ihtiyacını arttırdığı, dayanım ve dayanıklılığını olumsuz etkilediği bilinmektedir. Bu sebeple agregada yüksek miktarda kil içeriği istenmemektedir.

Kendiliğinden yerleşen beton kullanımı arttı

İnşaat sektörünün gelişmesi, bununla beraber teknolojinin gelişmesi ve yaygınlaşması sonucu betonda kullanılan malzemelerin bedellerinin düşmesi sonucunda günümüzde kendiliğinden yerleşen beton (KYB) kullanımı oldukça artmıştır. KYB sık donatılı, karmaşık kesitli elemanların üretiminde kolaylıkla kullanılmakta, kalıp sisteminin beton yerleştirmede yol açtığı dezavantajları ortadan kaldırmaktadır. Akıcı kıvamı, gürültü kirliliği yaratmaması, daha az işçilik gerektirmesi önemli avantajlarından olup, aynı zamanda kendi ağırlığının etkisiyle yerleşme sağladığı için boşlukları minimuma indirerek durabilitesi yüksek bir beton elde edilmesini sağlamaktadır.